Toluen

Ototoksik kimyasallar, hasar verdikleri kulak kısmına göre nörotoksik maddeler, kokleotoksik maddeler veya vestibülotoksik maddeler olarak sınıflandırılır ve kan dolaşımı yoluyla iç kulağa ulaşabilir ve kulağın iç kısımlarına ve bağlantılı sinir yollarına zarar verebilirler. 

1. Nörotoksik maddeler, işitme ve dengeyi etkileyen sinir liflerine hasar verdiklerinde ototoksik hale gelirler.
2. Kokleotoksik maddeler, esas olarak duyusal reseptörler olan koklear tüy hücrelerini etkiler ve duyma yeteneğini bozabilir.
3. Vestibülotoksik maddeler, mekansal yönelim ve denge organlarındaki tüy hücrelerini etkiler. 

Koklea iç kulakta bulunan bezelye tanesi kadar küçük ve spiral şekilli bir yapıdır. Sesleri mekanik titreşimlerden sinyallere dönüştürmekle sorumludur. Dönüştürdüğü bu sinyaller, işitme siniri aracılığıyla beyne iletilir. Bu işlemi gerçekleştiren, kokleadaki özel algılayıcı hücrelerdir (tüy hücreler).

Vestibül, iç kulaktaki kemik labirentin merkezi kısmıdır ve kulak zarının medialinde, kokleanın arkasında ve üç yarım daire kanalının önünde yer alır. İsmi Latince vestibulum kelimesinden gelir ve kelimenin tam anlamıyla giriş salonu anlamına gelir.

Ototoksik Kimyasallar Çalışanın Vücuduna Nasıl Girer?

• Kimyasala maruz kalmanın sıklığı
• Kimyasala maruz kalmanın süresi
• Kimyasalın etkinliği / gücü
• Kimyasalın miktarı

Çalışanların işitmesine zarar veren kimyasalların zararlı etkileri gürültüde olduğu gibi yaş, sigara, alkol, vb gibi bireysel faktörlere bağlı olarak değişir.

İşitme Duyusuna Zarar Veren Kimyasallara Örnekler

• Çözücüler
  • (örneğin, toluen, ksilen, etilbenzen ve trikloroetilen, Karbon disülfür, n-hekzan, p-ksilen, n-propilbenzen, stiren ve metilstiren.)
• Metaller ve bileşikler
  • (örneğin, cıva bileşikleri, kurşun ve organik kalay bileşikleri, germanyum dioksit.)
• Boğucu gazlar
  • (örneğin karbon monoksit, hidrojen siyanür ve tuzları, tütün dumanı)
• Nitriller
  • (örneğin, 3-bütennitril, cis-2-pentennitril ve akrilonitril, cis-krotononitril, 3,3′-iminodipropionitril.)
• İlaçlar (* Terapötik dozlarda ototoksisite sınırlıdır)
  • (Aminoglikozidik antibiyotikler (örneğin: streptomisin, gentamisin) ve bazı diğer antibiyotikler (örneğin: tetrasiklinler),
  • Loop diüretikler* (örneğin: furosemid, etakrinik asit)
  • Bazı analjezikler* ve antipiretikler* (örneğin: salisilatlar, kinin, klorokin)
  • Bazı antineoplastik ajanlar (örneğin: sisplatin, karboplatin, bleomisin).)
• Pestisitler

Yukarıdaki listede bilinen tüm toksik maddeler belirtilmemiştir ve ayrıca kadmiyum, arsenik, bromatlar, halojenli hidrokarbonlar, insektisitler, alkil bileşikler ve manganez dahil olmak üzere diğer kimyasalların ototoksisitesini destekleyen sınırlı kanıt bulunmaktadır.

Unutulmamalıdır ki kimyasalların tek tek zararlı etkileri listelenebilse de karışımları ile oluşan zararlı etkiler çok daha fazladır.

Çalışanların Ototoksik Kimyasallara Maruz Kalma Yolları

• Solunum yolu ile
• Kontamine (kirlenmiş) yiyecek veya içeceklerin tüketilmesi ile
• Cilde temas eden kimyasalın ciltten emilmesi ile

Çalışan hangi yolla maruz kalırsa kalsın kimyasallar sonrasında kan dolaşımına geçer. Kan yolu ile önce iç kulağa zarar verir sonra kulaktan beyne duyu iletimini yapan sinirlere zarar vererek işitme kaybı meydana getirirler.

Ototoksik Kimyasaların Çalışanlara Maruziyetin Önlenmesi

İşverenler, İş güvenliği uzmanları ve İş yeri Hekimleri Ototoksik Kimyasallara Maruz Kalmayı Nasıl Önleyebilir?

Çalışanlar Arasında İşitme Hasarını Önlemek İçin Kontrol Sistematiğini Kullanın

1. Eliminasyon
2. İkame
3. Mühendislik kontrolleri
4. İdari kontroller
5. Kişisel koruyucu ekipman (KKE)

• Öncelikle 5 adımı olan kontrol sistematiğini nasıl uygulayacağınızı yetki ve sorumluluklara göre planlayın
• İlk adım ototoksik kimyasalı elimene etmektir. Bu amaçla mümkün olduğunca iş yerinde ototoksik kimyasalların kullanımından kaçınılmalıdır.
• Ototoksik kimyasalların kullanımının men edilmesi mümkün değil ikinci adımda ikamesi olan daha az toksik kimyasallarla değiştirilmelidir.
• Üçüncü adımda kimyasalın solunum yolu ile çalışanlar tarafından solunmasını önlemek için mühendislik kontrolü ile havalandırma iyileştirilmelidir.
• Dördüncü adımda çalışanlar kimyasalların tehlikeleri hakkında bilgilendirilmeli ve güvenli bir şekilde kullanmaları konusunda eğitilmelidir.
• Beşinci adımda çalışanlara Kişisel Koruyucu Donanım (KKD) sağlanmalıdır.
• Devamlı ollarak çalışanlara KKD’yi doğru kullanmaları konusunda eğitim verilmelidir.

Kimyasalların bir çoğunda maruziyet sınırı ototoksisite açısından ayrıca belirlenmemiştir.

Farklı maruziyetleri özellikle de gürültü maruziyetini dikkate aldığımızda ve ototoksik kimyasallar ile eş zamanlı maruziyet dikkate almalıyız. Bu durumda. mevcut rehberler, MSDS ler bize yol gösterse de belirlenmiş sınır değerler çalışanlar adına yeterli güvenlik sınırı oluşturmayacaktır.

Çalışanları güvende tutabilmek için işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı, işveren ve yöneticiler ortak ve duyarlı hareket etmelidir.

Çalışanlar ototoksik kimyasallara maruz kalmayı nasıl önleyebilir?

Herhangi bir kimyasal maddeyle çalışanlar, kendilerini korumak için aşağıdaki önlemleri almalıdırlar

Çalışanlar hem iş ortamında kullandıkları kimyasalları hem iş harici kullandıkları ilaç dahil tüm kimyasallar hakkında işitme kaybına veya diğer işitme hasarına katkıda bulunup bulunmadığını öğrenmelidirler. Aynı zamanda öğrendikleri bilgileri hayata geçirmeli korunma ve kullanma yollarını da öğrenmeli ve uygulamalıdırlar.

Çalışanlar kimyasalın özelliğine göre gerektiği KKD (Kişisel Koruyucu Donanımları) kullanmalıdır.

Ototoksik Madde Maruziyet Olasılığı Daha Yüksek Sektörler

• Üretim Sektörü
  • Bazı Metallerin Üretiminde
  • Bazı Makinelerin Üretiminde
  • Deri ve ilgili ürünler Üretiminde
  • Tekstil ve giyim Üretiminde
  • Petrol Ürünleri Üretiminde
  • Kağıt (baskı dahil) Üretiminde
  • Kimyasal (boya dahil) Üretiminde
  • Plastik ve Kauçuk Ürünleri. Üretiminde
  • Mobilya ve İlgili Ürünler Üretiminde
  • Taşıma Ekipmanları (örneğin gemi ve tekne yapımı) Üretiminde
  • Elektrikli Ekipman, Cihaz ve Bileşen (örneğin piller) Üretiminde
  • Güneş Pili Üretiminde
• Madencilik Sektörü
• Petrol ve gaz çıkarma Sektörü
• Yapı Sektörü
• Tarım Sektörü
• Eğlence, kumar ve geri dönüşüm endüstrisi atık yönetimi ve iyileştirme hizmetleri

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.