27 Haziran 2025

Kanı Sulandıran ve Pıhtılaştıran Gıdalar-Hangi Besin Ne İşe Yarar?

Kanınız çok mu yoğun? Yoksa fazla mı akışkan?
Kanı pıhtılaştıran ve sulandıran besinleri tek tek açıklayalım ve nelere dikkat etmeniz gerektiğini birlikte inceleyelim.

🩸 🩸 🩸

Kanın Pıhtılaşması Nedir? Neden Önemlidir?

Kanın pıhtılaşması, vücudun kendini koruma mekanizmalarından biridir.
Ancak fazla pıhtılaşma, kalp krizi, inme ve damar tıkanıklığı gibi ciddi sağlık risklerine yol açabilir.
Tersine, yetersiz pıhtılaşma da küçük bir kesikten bile tehlikeli şekilde kan kaybetmenize neden olabilir.

Dolayısıyla konu “kan” olunca, beslenme alışkanlıklarımız hayati önem taşır.

🧠 🧠 🧠

K Vitamininin Rolü Ne?

K vitamini, vücudun pıhtılaşma proteinlerini üretmesi için gereklidir.
Bu yüzden K vitamini açısından zengin gıdalar, kanı pıhtılaştırıcı etki gösterir.
Kan sulandırıcı ilaç kullananlar için bu durum risk oluşturabilir.

🧾 🧾 🧾

Kanı Pıhtılaştıran Gıdalar (K Vitamini Deposu Olanlar)

Aşağıdaki gıdalar K vitamini açısından zengin olup kanı pıhtılaştırıcı etkiye sahiptir:

🥦 Brokoli
🥬 Yeşil lahana, marul, maydanoz
🧅 Yeşil pırasa, kereviz
🥚 Yumurta sarısı
🧀 Süt ve süt ürünleri
🫘 Bezelye, taze fasulye
🥦 Karnabahar
🌿 Fesleğen, adaçayı
🍇 Böğürtlen, incir
🍅 Domates
🌾 Buğday, yulaf gibi tahıllar
🍖 Karaciğer, böbrek gibi sakatatlar
🥜 Fındık, ceviz, kaju gibi kuruyemişler
🥬 Pancar veya şalgamın yaprakları (kök değil!)

🔔 Uyarı: Coumadin gibi kan sulandırıcı ilaç kullanıyorsanız bu gıdaların fazlası ilaç etkinliğini azaltabilir. Bu durumda hekiminizin kontrolünde beslenme programı yapılmalıdır.

💧 💧 💧

Kanı Sulandıran Gıdalar (Pıhtılaşmayı Engelleyenler)

Bu gıdalar, trombositlerin birbirine yapışmasını veya K vitamininin etkisini engelleyerek kanı daha akışkan hale getirir.

🍋 Limon, turunçgiller
🍒 Kiraz, vişne
🍇 Nar, üzüm, üzüm çekirdeği
🧄 Sarımsak (içeriğinde “ajoen” bulunur)
🌶️ Kırmızı biber (salisilik asit içerir)
🌿 Zencefil, zerdeçal (coumarin ve curcumin içerir)
🌰 Kabak çekirdeği, badem, ay çekirdeği, fıstık ezmesi (Vitamin E)
🐟 Balık (Omega-3 + Vitamin E)
🥑 Avokado
🫒 Zeytinyağı
🍵 Ihlamur, papatya
🌱 Tarçın (coumarin içerir)

🧠 Bu gıdalar, kanı daha akışkan hale getirerek damarlarda pıhtı oluşumunu engellemeye yardımcı olabilir.

🧘 🧘 🧘

Denge Neden Çok Önemli?

Her iki gıda grubunun da vücut için faydalı yönleri vardır.
Önemli olan:

Kullandığınız ilaçlarla çakışmayacak bir beslenme düzeni oluşturmak
Aşırıya kaçmadan, dengeyi koruyarak tüketmek
Mevcut bir pıhtılaşma sorununuz varsa doktora danışmadan hareket etmemek

📌 📌 📌

Sık Sorulan Sorular (SSS)

💬 1. Coumadin kullanırken brokoli yemem sakıncalı mı?

Evet. K vitamini yüksek olduğu için ilacın etkisini zayıflatabilir. Günde sabit miktarda ve doktor kontrolünde alınmalıdır.

💬 2. Limon suyu kanı sulandırır mı?

Evet. Limon, doğal kan sulandırıcılardandır. Ama tek başına yeterli etki için sistemli tüketilmelidir.

💬 3. Sarımsak ne kadar tüketilmeli?

Sarımsak, güçlü bir kan sulandırıcıdır. Ancak günlük 1 dişi geçmemek ve kan sulandırıcı ilaç alınıyorsa hekime danışmak gerekir.

✅ ✅ ✅

Önerilen Beslenme Prensipleri

Durum	Dikkat Edilmesi Gerekenler
Kan sulandırıcı ilaç kullanıyorsanız	K vitamini yüksek gıdalardan uzak durun
Kanınız fazla pıhtılaşıyorsa	Sarımsak, zencefil, limon gibi doğal sulandırıcılara yer verin
Hiçbir sağlık sorununuz yoksa	Her iki gruptan da dengeli tüketin
Ameliyat öncesindeyseniz	Kanı sulandıran besinleri azaltın

🧠 🧠 🧠

Kanın sağlıklı bir şekilde akması; ne çok yoğun, ne çok seyrek olması gerekir.
Bu denge, sadece ilaçla değil; bilinçli bir beslenme ile de korunabilir.
Ne yediğiniz, damarlarınızda neler olup bittiğini belirler.

👉 Unutmayın:
Sağlıklı bir beden, doğru bilgiyle beslenir.

✒️ Not:

📌 Bu yazı bilgilendirme amaçlıdır. Her zaman kişisel sağlık durumunuza uygun kararları hekim kontrolünde almalısınız.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesi ve sizlere daha iyi hizmet verme azmi ile her gün daha da iyiye ilerlemede bizlere yorumlarınız ve katkılarınız ile yardımcı olursanız çok seviniriz. https://g.page/r/CTHRtqI0z0gjEAE/review

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Kanı Sulandıran / Pıhtılaştıran Gıdalar https://tetkik.com.tr/2024/10/23/13056/

⭐️⭐️ Kalp Damar Sisteminiz İçin Muhteşem Sarımsak https://tetkik.com.tr/2025/05/09/muhtesem-sarimsak/

⭐️⭐️ K Vitamini https://tetkik.com.tr/2025/02/15/22042/

⭐️⭐️ Pıhtı – Kan Sulandırıcı https://tetkik.com.tr/2024/10/31/13845/

⭐️⭐️ Uyku Sorununuza Zerdaçal Keyfi https://tetkik.com.tr/2025/04/13/24343/

⭐️⭐️ Biyokimya, Pıhtılaşma Faktörleri https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK507850/

⭐️⭐️ Endotel hücreleri ve pıhtılaşma https://link.springer.com/article/10.1007/s00441-021-03471-2

⭐️⭐️ Enfeksiyon ve inflamasyon ve pıhtılaşma sistemi https://academic.oup.com/cardiovascres/article/60/1/26/321951

⭐️⭐️ Kanı Sulandıran / Pıhtılaştıran Gıdalar https://tetkik.com.tr/2024/10/23/13056/

⭐️⭐️ Hesperdin https://tetkik.com.tr/2024/09/23/hesperidin-p-vitamini/

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Ayrıca, sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir iş güvenliği uzmanının, ilgili mühendisin ya da teknik ekibin yetki ve kararlarının yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, çalışma sahanız içerisindeki tehlike – risk belirlemesi ya da mevcut işleyişin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla firmanızın işleyişine müdahil olma ya da sorumlularınızın vereceği kararların yerine tutması olarak değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, Sağlık Bülteni27 Haziran 2025

26 Haziran 2025

Yüksekte Çalışmada Termoregülasyon Bozuklukları Odaklı İşe Giriş – Periyodik Muayene – Tetkikleri

Yüksekte çalışmak, sadece düşme riskiyle değil, aynı zamanda çevresel koşulların bedensel sistemler üzerindeki zorlu etkileriyle de dikkatle değerlendirilmesi gereken bir iş alanıdır. Güneşin kavurucu sıcaklığı, rüzgârın etkisi, yüksek nem ya da kuru hava gibi faktörler, çalışanların termal konforunu doğrudan etkilerken, termoregülasyon sistemi üzerindeki yükü artırarak ciddi sağlık sorunlarına zemin hazırlayabilir.

Terleme yoluyla sıvı kaybı, vücut ısısının kontrol edilememesi, sıcak çarpması, hipotermi ya da sıvı-elektrolit dengesizliği gibi durumlar; yüksekte çalışan personelin performansını düşürmekle kalmaz, aynı zamanda ani bayılmalar, refleks zayıflıkları ve karar verme bozuklukları ile düşme gibi kazalara doğrudan neden olabilir.

Bu nedenle, yüksekte çalışacak bireylerin işe giriş muayeneleri yalnızca kas-iskelet sistemi ya da görme gibi klasik tetkiklerle sınırlı tutulmamalı; ısıya yanıt kapasitesi, hidratasyon durumu, nörolojik adaptasyon yeteneği ve kalp-dolaşım sisteminin dayanıklılığı gibi termoregülasyona özel başlıklar da dikkate alınarak değerlendirilmelidir.

Aynı hassasiyet, düzenli yapılan periyodik muayenelerde de sürdürülmeli; özellikle yaz ve kış aylarına girerken termal stres kaynaklı değişimler erken tespit edilmelidir.

Yüksekte çalışmanın oluşturduğu termal konfor bozuklukları ve termoregülasyon risklerinin işe giriş ve periyodik muayene süreçlerine nasıl entegre edilmesi gerektiği konusunda genel olarak görüşlerimi okuyacaksınız.

Pek tabi ki sahadaki çalışma şartları başta olmak üzere birçok faktörü değerlendirecek olan ilgili işyeri hekiminin görüşleri ve uygulamaları farklı olabilir. Hepimizin bildiği ve saygı duyduğu gibi yasal sorumluluğu üstlenen, kanun ve yönetmeliklerin verdiği yetki ile son kararı verecek olan sorumlu işyeri hekimidir.

Tetkik / Tahlil	İstenen Neden / Açıklama
Tam Kan Sayımı (Hemogram)	Anemi, polistemi, enfeksiyon ve dehidratasyon gibi termoregülasyonu bozabilecek sistemik durumları ortaya koymak için.
Elektrolit Paneli (Na⁺, K⁺, Cl⁻, Ca²⁺, Mg²⁺)	Isı stresi altında terlemeyle kaybedilen elektrolitlerin düzeyini değerlendirmek, ısı krampları ve kalp ritim bozuklukları riskini önceden tespit etmek için.
Böbrek Fonksiyon Testleri (Üre, Kreatinin)	Dehidratasyon ve ısıya bağlı renal perfüzyon azalması riskini değerlendirmek. Isı bitkinliği ve çarpmasında böbrekler erken etkilenir.
Karaciğer Fonksiyon Testleri (AST, ALT, GGT)	Termal stres altında karaciğer fonksiyon bozukluklarını ve oksidatif stres yanıtlarını değerlendirmek için.
Tiroid Fonksiyon Testleri (TSH, FT3, FT4)	Tiroid hormonları, bazal metabolizma hızını ve dolaylı olarak ısı üretimini etkiler. Hipertiroidi: ısı intoleransı. Hipotiroidi: soğuğa hassasiyet.
HbA1c / Açlık Kan Şekeri	Diyabetik bireylerde periferik sinir iletimi ve terleme refleksi bozulabilir. Termoregülasyon ciddi şekilde etkilenir.
EKG (Elektrokardiyografi)	Isı stresi ve elektrolit kaybı kardiyak iletim sistemini etkileyebilir. Ritim bozukluğu riski açısından önemlidir.
Ekokardiyografi (Gerekiyorsa)	Kardiyovasküler rezervi ve kalp pompa gücünü değerlendirmek: sıcak stresine fizyolojik uyum kapasitesi için.
Akciğer Grafisi / Solunum Fonksiyon Testleri (SFT)	Soğuk hava ve yüksek irtifa solunum sistemini etkileyebilir. KOAH, astım gibi hastalıklar termal yükle kötüleşebilir.
Terleme Testleri (Quantitative Sudomotor Axon Reflex Test / QSART – gerekiyorsa)	Otonom sinir sisteminin terleme refleksini değerlendirmek; ısı regülasyon bozukluklarını saptamak için (özellikle diyabetik nöropatide).
Vitamin D düzeyi	Termoregülasyona katkı sağlayan kas fonksiyonu, genel immün sistem durumu ve kardiyovasküler dayanıklılık için.
Doppler Ultrason (Periferik dolaşım için, gerekiyorsa)	Soğuk hava koşullarında Raynaud fenomeni veya periferik dolaşım bozukluğu şüphesinde.
Vücut Kitle İndeksi (VKİ) ve Biyoempedans (BIA)	Obezite ya da aşırı zayıflık, ısı tutma veya dağıtma kapasitesini etkiler. Kas-yağ oranı termal yanıtı belirler.
Psikiyatrik değerlendirme (Gerekiyorsa)	Aşırı sıcak veya soğuk ortamlar anksiyete, panik bozukluk ve bilişsel çökme riskini artırır. Mental dayanıklılık önemlidir.

🔎 🔎 🔎

Neden Bu Tetkikler?

Bu tetkikler, termoregülasyonun merkezi (hipotalamus), otonomik (sempatik-parasempatik sistem) ve periferik (ter bezleri, damar tonusu) bileşenlerini doğrudan veya dolaylı yoldan etkileyen sistemlerin fonksiyonel bütünlüğünü değerlendirir. Ayrıca, yüksekte çalışmanın getirdiği hipobariye ve fiziksel eforlara karşı organizmanın adaptasyon kapasitesini ortaya koyar.

Yüksekte Çalışma İçin Termal Konfor Ve Termoregülasyon Odaklı Tıbbi Değerlendirme Protokolü

🔹 1. Protokolün Amacı

Bu protokol, yüksekte çalışacak bireylerde ısıya veya soğuğa bağlı termal konfor bozuklukları ve termoregülasyon sorunlarına karşı tıbbi riskleri önceden saptamak, gerekli yönlendirmeleri yapmak ve iş sağlığı güvenliği açısından uygunluk kararlarını vermek amacıyla düzenlenmiştir.

🔹 2. Protokolde Hedeflenen Risk Alanları

Isı çarpması ve bitkinliği
Soğuk stresi / hipotermi / donma
Elektrolit dengesizlikleri
Kardiyak ritim bozuklukları
Nörolojik bilişsel bozukluklar (ısıya bağlı konfüzyon, yavaşlama)
Terleme yetersizliği (anhidroz)
Termal maruziyete bağlı vasküler sorunlar (Raynaud sendromu, hipotansiyon)

🔹 3. Tıbbi Değerlendirme Adımları

A. Klinik Öykü & Fizik Muayene

İşyeri Hekimi Sorgulama Formu ile:

Kronik hastalıklar (HT, DM, kalp, solunum, tiroid vb.)
Aşırı terleme veya terleyememe öyküsü
Ailede ısıya bağlı rahatsızlık öyküsü
İlaç kullanımı (diüretikler, beta bloker, antikolinerjikler vb.)
Aşırı zayıflık veya obezite
Uyku düzeni, sıvı tüketim alışkanlıkları
Soğuğa veya sıcağa tahammülsüzlük
Raynaud benzeri parmak beyazlaması, soğukta morarma

📌 Muayenede değerlendirilecekler:

Vücut sıcaklığı (termometre ile)
Cilt turgoru, terleme paterni
Nabız, tansiyon, periferik dolaşım (kapiller dolum)
Vücut Kitle İndeksi (VKİ) ve boy-kilo ölçümü
Beden ısısı dağılımı (soğuk ekstremite, nemli cilt vs.)

B. Yüksekte Çalışacaklarda Laboratuvar Tetkikleri

Her yüksekte çalışacak birey için:

Tetkik	Değerlendirme Amacı	Uyarı Sınırları
Tam Kan Sayımı (Hemogram)	Anemi, enfeksiyon, sıvı kaybı	Hb <12 g/dL (kadın), <13.5 g/dL (erkek): dikkat!
Elektrolit Paneli (Na, K, Cl, Ca, Mg)	Terle kayıp, kramp, aritmi riski	K <3.5 mEq/L veya >5.0 mEq/L: riskli
Üre, Kreatinin	Dehidratasyon, böbrek yükü	Üre >50 mg/dL → sıvı dengesi sorgulanmalı
TSH, FT3, FT4	Tiroid regülasyonu	Hipertiroidi: sıcak intoleransı; Hipotiroidi: soğuk hassasiyeti
Açlık Kan Şekeri, HbA1c	Diyabetik terleme bozukluğu	HbA1c >6.5% → ileri değerlendirme gerekebilir
EKG	Aritmi, kardiyovasküler stres riski	Her yeni çalışan için baz çizgi alınmalı

C. İhtiyaca Göre Planlanacak Ek Tetkikler

Aşağıdaki durumlar varsa hekimin kararıyla:

Durum	Önerilen Tetkik
Dolaşım bozukluğu şüphesi (parmak uçlarında renk değişimi)	Periferik Doppler USG
KOAH/astım öyküsü	Solunum Fonksiyon Testi, Akciğer Grafisi
Kardiyovasküler hastalık öyküsü	Ekokardiyografi
Sıcak maruziyet sonrası bilinç değişikliği öyküsü	Nörolojik değerlendirme, terleme testi
Aşırı terleme veya anhidroz	QSART veya Minor testi (terleme testi)

🔹 4. Uygunluk Kriterleri

Yüksekte çalışmaya uygunluk; termoregülasyon sistemlerinde ciddi yetersizlik saptanmayan, sıvı-elektrolit dengesi normal, nörolojik ve kardiyak riski olmayan bireyler için onaylanabilir.

📌 “Koşullu Uygun” Notu: Gerekli eğitim, sıvı takibi, gölgeleme/soğutma önlemleri ile termal ortam iyileştirmesi yapılması koşuluyla çalışabilir.

📌 “Geçici Uygunsuz” Notu: Akut enfeksiyon, sıvı kaybı, kontrolsüz diyabet gibi geçici durumlarda işe başlaması ertelenmelidir.

📌 “Uygun Değil” Notu: Şiddetli kardiyak yetersizlik, anhidroz, hiponatremi gibi hayati risk içeren durumlar.

🔹 5. İşyeri Eğitimi & Ortam Önlemleri

Tüm çalışanlara:

Aşırı ısı ve soğuk maruziyetinde belirti ve bulguların tanıtımı
Sıvı takibi ve elektrolit desteği eğitimi
Uygun giysi, ısı yalıtımı, soğutma/ısıtma ekipmanlarının tanıtımı

🔹 6. Yıllık Takip ve Yeniden Değerlendirme

Yüksekte çalışanlar, yılda en az 1 kez yeniden değerlendirmeye alınmalıdır.
Kronik hastalığı olanlar için izlem sıklığı hekimin takdiri ile artırılabilir.

Yüksekte çalışacaklar için termal konfor ve termoregülasyon açısından risk teşkil eden durumları tespit edebilmek için yardımcı olacak laboratuvar tetkikleri, referans değeri ve değerlendirme tablosunu aşağıda sunuyorum. (Kan tetkiklerinin referans aralıkları kullanılan cihazlarda değişebilir)

Tablo, her tetkikin referans aralığını, uyarı eşiğini ve yüksekte çalışmaya engel olup olmayacağını belirtmektedir.

📊 📊 📊

Yüksekte Çalışma Öncesi Tetkik Değerlendirme Tablosu

(Termal Konfor ve Termoregülasyon Riskleri Açısından)

Tetkik	Referans Aralığı	Uyarı Eşiği	Yüksekte Çalışmaya Engel Durum	Açıklama
Hemoglobin (Hb)	Erkek: 13.5–17.5 g/dL Kadın: 12.0–15.5 g/dL	Hb <12 g/dL	Hb <10 g/dL → Engel	Düşük Hb → Oksijen taşıma azalır, hipoksi riski artar
Sodyum (Na⁺)	135–145 mEq/L	<130 veya >150 mEq/L	<130 veya >150 → Engel	Hiponatremi: konfüzyon, bilinç bulanıklığı; Hipernatremi: dehidratasyon riski
Potasyum (K⁺)	3.5–5.0 mEq/L	<3.2 veya >5.5 mEq/L	<3.0 veya >6.0 → Engel	Aritmi riski taşır, ani kardiyak olaylar gelişebilir
Kalsiyum (Ca²⁺)	8.5–10.5 mg/dL	<8.0 veya >11.0 mg/dL	<7.5 veya >12.0 → Engel	Kas krampları, nöromüsküler ileti bozuklukları
Magnezyum (Mg²⁺)	1.6–2.6 mg/dL	<1.5 veya >2.8 mg/dL	<1.3 veya >3.0 → Engel	Nöromusküler eksitabilite, kardiyak risk
Üre	10–50 mg/dL	>50 mg/dL	>70 mg/dL → Engel	Yüksek üre = sıvı kaybı/dehidratasyon göstergesi olabilir
Kreatinin	Erkek: 0.7–1.3 mg/dL Kadın: 0.6–1.1 mg/dL	>1.5 mg/dL	>2.0 mg/dL → Engel	Renal rezerv düşüklüğü, sıvı-elektrolit yönetimi zorlaşır
TSH	0.4–4.0 µIU/mL	<0.1 veya >10.0 µIU/mL	<0.1 veya >10.0 → Engel	Tiroid regülasyon bozuklukları → ısı toleransı etkilenir
FT3, FT4	fT3: 2.3–4.2 pg/mL fT4: 0.8–1.8 ng/dL	Klinik hipertiroidi veya hipotiroidi düzeyleri	Evet → Engel	Isı tahammülsüzlüğü, çarpıntı, bilinç değişikliği olabilir
Açlık Kan Şekeri	70–99 mg/dL	>126 mg/dL	>180 mg/dL (kontrolsüz DM) → Engel	Hızlı sıvı kaybı, hipoglisemi riski, terleme bozuklukları
HbA1c	<5.7% (normal) 5.7–6.4% (prediyabet) ≥6.5% (diyabet)	>7.5%	>8.0% ve kontrolsüz → Engel	Diyabetik terleme bozuklukları, ısı regülasyonu bozulur
EKG	Normal sinüs ritmi	Aritmi saptanması	Ciddi aritmi, AV blok → Engel	Yükseklik, sıcak/soğuk stresi aritmiyi tetikleyebilir

🔎 🔎 🔎

Ekstra Önemli Klinik Bulgular (Muayene ile desteklenmeli)

Klinik Bulgular	Risk	Engel Durumu
Anhidroz (terleyememe)	Ciddi termoregülasyon sorunu	Engel
Aşırı terleme (hiperhidroz)	Elektrolit kaybı riski	Koşullu uygun (takip ve destekle)
Raynaud fenomeni	Soğukta parmaklarda renk değişimi	Koşullu uygun
Hipotansiyon (TA <90/60 mmHg)	Bayılma riski yüksekte çalışmada tehlike	Engel
VKİ > 35 veya <18.5	Isı toleransı ve denge zayıflığı	Koşullu uygun / Engel

📌 📌 📌

Notlar:

Değerler hastaya göre yorumlanmalı; kronik hastalığı olan bireylerde kardiyoloji / endokrinoloji / nöroloji konsültasyonu önerilir.
“Koşullu Uygun” kişiler için: sıvı desteği, periyodik takip ve uygun KKD şartları sağlanmalıdır.
“Engel” durumlarında tekrar değerlendirme, tedavi sonrası uygunluk değerlendirmesi yapılabilir.

Yüksekte çalışma, sadece teknik beceri değil, aynı zamanda yüksek düzeyde fizyolojik dayanıklılık ve çevresel faktörlere uyum gerektirir. Bu yazıda vurguladığımız gibi, termal konfor bozuklukları ve termoregülasyon sistemi üzerindeki yük, ihmal edildiğinde sadece iş verimliliğini değil, insan hayatını doğrudan tehlikeye sokabilecek sonuçlar doğurabilir.

İşe giriş muayeneleri ve periyodik sağlık kontrolleri; yasal bir zorunluluk olmanın ötesinde, çalışanı tanımak, olası riskleri öngörmek ve koruyucu önlemleri zamanında hayata geçirmek için eşsiz fırsatlardır. Ancak bu muayeneler ne kadar kapsamlı ve özgül olursa, sonuçları da o denli koruyucu ve yaşamsal olur.

İş sağlığı ve güvenliği uygulamalarında “önce insan” yaklaşımını benimsiyorsak, yüksekte çalışan her bireyin sıcak ve soğuk stresine karşı dayanıklılığını doğru ölçmek, sağlık durumunu sürekli izlemek ve riskleri önceden kontrol altına almak bir tercihten öte ahlaki ve mesleki bir zorunluluktur.

Unutmayalım:
Yüksekte alınmayan küçük bir önlem, çok büyük bir düşüşe neden olabilir.
Önleyici sağlık hizmetleri ise iş kazalarının en güçlü fren sistemidir.

Dr. Mustafa KEBAT

İşe Giriş Muayeneleri – Tetkik ve Tahlilleri için firmamız Tetkik OSGB yi arayabilirsiniz.

📞 İsterseniz randevu alabilirsiniz:
📍 Telefon: +90 232 265 20 65 Laboratuvar Telefonumuz: +90 541 125 15 82

📍 Ya da randevusuz da gelebilirsiniz:
🕗 Hafta içi her gün: 08.30 – 17.30 saatleri arasında başvurabilirsiniz.

Cennetoglu Mh., Foliage Cd., Modeko Selgeçen Is Merkezi, No: 230 Kat:4 Daire:424-425, Cennetoğlu, 35110 Karabağlar/İzmir, Türkiye

Ana Sayfa

Hizmetlerimiz Laboratuvar ve muayene ile de sınırlı değil.

İlk yardımcı olmak isteyenler eğitimlerimize katılabilirler.

Hijyen Mesleki Eğitim Belgesi almak isteyenlere de çözümümüz mevcut.

Mesleki Eğitim Belgesi için yine sizlere destek veriyoruz.

İş Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili tüm konularda her daim sizlerin hizmetindeyiz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, Sağlık Bülteni26 Haziran 2025

26 Haziran 2025

Tersane Çalışanlarında Mesleki Solunum Sistemi Hastalıkları

Bir Nefeslik Hayat

Ahmet, 48 yaşında deneyimli bir kaynak ustasıydı. İstanbul’daki büyük tersanelerden birinde çalışıyordu. Yirmi beş yıl boyunca neredeyse her gün ağır metal dumanlarına, boya buharlarına ve kaynak gazlarına maruz kalmıştı. İşini severdi, ama bir süredir günlük yaşamında ciddi zorluklar yaşıyordu.

İlk başlarda sadece sabahları öksürüyordu. “Sigara işte,” diyordu kendi kendine. Ne de olsa gençliğinde içmişti. Ama zamanla öksürük gecelere uzadı, merdiven çıkarken nefesi kesilmeye başladı. Torununu kucağına almak istediğinde bile zorlanıyordu. Bir sabah işe gitmek üzere hazırlanırken banyoda bayıldı. Eşi hemen hastaneye götürdü.

Yapılan tetkikler sonucu “asbestozis” ve “KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı)” teşhisi konuldu. Akciğer grafilerinde, maruz kaldığı ince partiküllerin akciğer dokusunda birikerek kalıcı hasar oluşturduğu görüldü. Doktoru, yıllar içinde soluduğu metal ve asbest tozlarının zamanla akciğerlerinde mikroskobik izler bıraktığını ve bu izlerin artık geri döndürülemez bir hale geldiğini söyledi.

Ahmet o gün tersanedeki arkadaşlarını düşündü. Her biri hâlâ o tozlu alanlarda, uygun maske takmadan çalışıyor, işlerini “çabucak bitirelim” telaşıyla yapıyordu. Kimse soluduğu havayı sorgulamıyordu. Zaten yıllardır böyle gelmişti, böyle gidiyordu.

İyileşmesi mümkün değildi ama doktoru, ilerlemeyi yavaşlatmak için ilaçlar, oksijen desteği ve yaşam tarzı değişiklikleri önerdi. Emekli olmak zorunda kaldı. Hayatının geri kalanını daha sakin, ama sınırlı bir şekilde sürdürmeye başladı.

Bugünlerde fırsat buldukça meslek liselerine ve tersanelere giderek seminerler veriyor. Genç işçilere yüksek sesle şunu söylüyor:

“Maskenizi takın çocuklar! Benim gibi olmayın. O kaynak dumanı sadece gözünüzü değil, nefesinizi de alıyor. Hayat kısa, ama nefesiniz daha da kısa olabilir!”

Not; Ahmet Usta’nın Hikayesi gerçek değildir.. Olmamıştır..

Dikkat çekmesi için küçük bir hikaye ile başladım. Lakin çalışan sağlığı için tek sorun kaynak gazları değildir. Tersane faaliyetleri, metal işleme, boyama, kaynak, kumlama, temizlik ve kapalı alanlarda bakım gibi çok sayıda tehlikeli işlemi içerir.

Bu süreçlerin çoğu, çalışanları yüksek miktarda toz, duman, gaz ve kimyasal buhar maruziyetine açık hale getirir. Bu tür solunabilir ajanlar, zamanla mesleki solunum sistemi hastalıklarına yol açabilmekte ve çalışan sağlığını ciddi biçimde tehdit etmektedir.

Solunabilir Partiküllerin Özellikleri ve Etki Mekanizmaları

Tersanelerde yaygın olarak karşılaşılan solunabilir partiküller arasında;

Asbest lifleri
Silika tozu
Metal dumanı (örneğin çinko ve alüminyum)
Boya solventleri,
Egzoz gazları sayılabilir.

Bu partiküllerin çapı genellikle 5 mikronun altındadır, bu da onların solunum yollarının en derin noktalarına ulaşabilmesini sağlar.

İnorganik tozlar (ör. silika) akciğer dokusunda fibrozise neden olabilir (örn. silikozis).
Organik buhar ve gazlar, bronşlarda aşırı duyarlılığa yol açarak astım benzeri tepkiler oluşturabilir.
Termal işlemler sonucu oluşan metal dumanları, akut toksik reaksiyonlar tetikleyebilir (örneğin “metal dumanı ateşi”).

Kapalı Alan Riski ve Tersane Özgünlüğü

Tersanelerdeki en kritik risklerden biri kapalı alanlarda çalışma zorunluluğudur (örneğin yakıt tankları, makine daireleri, dar hacimli metal odacıklar). Bu alanlarda havalandırmanın yetersizliği nedeniyle:

Zararlı gazlar birikebilir (örneğin karbon monoksit, hidrojen sülfür).
Havada asılı kalan duman ve buharlar daha uzun süre ortamda kalır.
İş kazası sonrası kurtarma zordur; müdahale geciktiğinde akut toksisite ölüme yol açabilir.

Kapalı alan çalışmaları öncesinde mutlaka gaz ölçümü, izinsiz girişlerin engellenmesi ve kurtarma planı hazırlanması gerekir.

Erken Belirti Tanıma ve Sağlık Takibi

Mesleki solunum hastalıklarının çoğu, ilerleyici ve sinsi bir seyir izler. Bu nedenle çalışanların aşağıdaki erken belirtilere karşı bilinçli olması gerekir:

Gece artan kuru öksürük
Egzersizle gelişen nefes darlığı
Göğüs sıkışması
Hırıltılı solunum veya sabah balgamı
Sık sık tekrarlayan üst solunum yolu enfeksiyonları

Özellikle bu konuda işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı çok daha fazla uyum içerisinde omalıdır, yıllık periyodik muayenelere ek olarak risk bazlı sağlık izlemleri yürütülmelidir.

Yüksek riskli birimlerde çalışan personel için altı (6) ay aralıklarla spirometri, yılda bir kez de akciğer grafisi yapılması önerilir.

İşyeri Ortam Ölçümleri ve Maruziyet Limitleri

Tersane işyerlerinde gerçekleştirilen ortam ölçümleri, havadaki zararlı maddelerin Mesleki Maruziyet Sınır Değerleri (TLV, TWA, STEL) ile karşılaştırılmasını sağlar.

Türkiye’de bu sınırlar, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yayımlanan Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık Ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmeliğinde belirtilmiştir.

İşyeri ortamlarında yapılan ölçümler:

Solunabilir toz konsantrasyonu
Metal buharları (ör. mangan, krom)
Asbest elyafı konsantrasyonu
VOC (uçucu organik bileşikler) gibi parametreleri kapsar.

Elde edilen veriler ışığında havalandırma sistemleri güncellenmeli, gerekirse mühendislik kontrolleri artırılmalıdır.

Eğitim, KKD ve Davranışsal Önlemler

Her ne kadar mühendislik kontrolleri maruziyeti azaltmada etkili olsa da, kişisel koruyucu donanım (KKD) kullanımı tersanelerde vazgeçilmezdir.

Özellikle:

FFP2 veya FFP3 sınıfı maskeler
Solvent buharına karşı aktif karbon filtreli maskeler
Kaynakçılar için otomatik kararan maskeler
Tüm çalışanlar için eğitim ve farkındalık programları

Eğitimler, sadece yasal zorunluluğu yerine getirmek amacıyla değil, çalışanların kendi sağlıkları için davranışsal sorumluluk almasını sağlamak için düzenlenmelidir.

İSG Kurulunun Rolü ve Sürekli İyileştirme

İşyeri Sağlık ve Güvenlik Kurulları Hakkında Yönetmelik ile tanımlanan ve çalışma çerçevesi çizilen kurul, tersane işkolunda mesleki solunum hastalıklarıyla ilgili risk değerlendirmeleri, kontrol planları ve sağlık izlemi prosedürlerinin izlenmesi açısından kritik öneme sahiptir.

Kurul şu adımları takip etmelidir:

Riskli işlemleri düzenli gözden geçirme
Uygun koruma ve ölçüm programlarının uygulanmasını denetleme
İş kazası ve meslek hastalıklarının istatistiksel analizini yapma
Geri bildirimlerle sürekli iyileştirme döngüsünü işletme

Tersane Çalışanlarında Mesleki Solunum Sistemi Hastalıkları

Hastalık Adı	Maruziyet Nedeni	Riskli İşlem / Alan	Klinik Belirtiler	Tanı Yöntemleri	Önleyici Önlemler	Yasal Mevzuat / Kod
Asbestoz	Asbest lifleri (hava yoluyla)	İzolasyon sökümü, eski gemi kaplamalarının temizliği	Progresif nefes darlığı, kuru öksürük, göğüs ağrısı	Akciğer grafisi, Yüksek çözünürlüklü BT, Balgam sitolojisi	Asbestle temas yasağı, eğitim, havalandırma, FFP3 maske, tıbbi periyodik takip	6331 sayılı İSG Kanunu, Asbestle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik
Silikozis	Kristalize silika tozları	Kumlama işlemleri, yüzey temizliği, döküm sonrası temizlik	İnatçı kuru öksürük, göğüs sıkışması, ilerleyici solunum yetmezliği	Solunum fonksiyon testleri (SFT), Akciğer grafisi, HRCT	Kumlama yerine alternatif yöntemler (cam boncuk, kuru buz), nemli kumlama, tozsuzlaştırma sistemleri, solunum PPE	TS EN 689 Standardı, İş Hijyeni Ölçüm Yönetmeliği
Mesleki Astım	Solvent buharları, boya partikülleri, epoksi reçine, izosiyanatlar	Boyama, kaynak sonrası temizlik, yüzey hazırlama	Nefes darlığı, wheezing (hırıltılı solunum), gece öksürüğü, egzersizle artış	Prick testi (alerji testi), SFT, PEF monitörizasyonu, bronş provokasyon testi	Organik solventsiz boya kullanımı, havalandırma, solvent buharı emici sistemler, tam yüz maskesi, rotasyon planlaması	Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık Gözetimi Yönetmeliği
KOAH Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı	Uzun süreli toz, metal dumanları, egzoz gazları	Taşlama, kaynak, metal kesimi, yüzey düzeltme	Kalıcı nefes darlığı, sabah balgamlı öksürük, egzersiz intoleransı	Spirometri, BT taraması, arterial kan gazı analizi	Toz emici sistemler, PPE, çalışma süresi kısıtlaması, periyodik sağlık izlemi	Meslek Hastalıklarının Bildirilmesi Usul ve Esasları Genelgesi
Akut Solunum Sıkıntısı Sendromu ARDS	Ani maruziyet: zehirli gazlar (ör. klor, amonyak), yangın dumanı	Tank temizliği, kapalı alan yangını, patlama sonrası müdahale	Hızla gelişen solunum zorluğu, hipoksemi, dispne	BT, oksijen saturasyonu (SpO2), arter kan gazı, bronkoskopi	Gaz sensörleri, kapalı alan prosedürleri, SCBA (bağımsız hava tüplü sistem), acil durum tatbikatı	Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik, Kapalı Alanlarda Çalışma Rehberi
Bronşit Mesleki Kronik Bronşit	Uzun süreli metal dumanı, kaynak dumanı	Kaynak, taşlama, plazma kesim işlemleri	Balgamlı öksürük, hırıltı, sık bronş enfeksiyonu	Solunum fonksiyon testleri, balgam kültürü	Lokal egzoz havalandırma (LEV), kaynak masası aspirasyonları, uygun kaynak PPE	Kaynak İşlerinde İş Sağlığı Rehberi, KKD Yönetmeliği
İrritan İnhalasyon Yaralanmaları	Asidik/bazik buharlar, solvent gazları	Temizlik ve dekontaminasyon işlemleri, solventle yıkama	Öksürük, boğaz yanması, baş dönmesi, solunum sıkıntısı	Akciğer fonksiyon testi, pH takibi, oksimetri	Kimyasal emme / havalandırma sistemleri, doğru depolama, tahliye prosedürleri	Kimyasalların Depolanması Hakkında Teknik Kılavuz
Metal Dumanı Ateşi Fume Fever	Çinko, bakır, alüminyum gibi metallerin dumanı	Galvanizli yüzey kaynakları, lehimleme, ergitme işlemleri	Ateş, titreme, kas ağrısı, kuru öksürük grip benzeri semptomlar	Klinik öykü, tam kan sayımı, semptom takibi	Duman emme sistemleri, kaynak dumanı PPE, iş rotasyonu	Metal Dumanı Rehberi, Kaynak İşlerinde İSG Uygulamaları

Tersane Çalışanlarında Mesleki Solunum Sistemi Hastalıkları

Tersane çalışanlarının sağlık ve üretkenliği üzerinde doğrudan etkilidir.

Bu hastalıklar çoğunlukla önlenebilir nitelikte olup, erken tanı, doğru mühendislik kontrolleri, etkili KKD kullanımı ve düzenli sağlık izlemi ile büyük ölçüde kontrol altına alınabilir.

Öncelikle iş sağlığı ve güvenliği profesyonellerinin, onların vasıtası ile de çalışanların farkındalık düzeyinin artırılması, uzun vadede iş gücü kayıplarını ve sağlık harcamalarını önemli ölçüde azaltacaktır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık Ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmeliği https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=18709&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5

⭐️⭐️ İşyeri Sağlık ve Güvenlik Kurulları Hakkında Yönetmelik https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/01/20130118-3.htm

⭐️⭐️ Mesleki asbest maruziyeti ve mesane kanseri: sistematik bir inceleme ve meta-analiz https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10159975/

⭐️⭐️ Kaynakçılarda kaynak dumanı maruziyeti ve kronik obstrüktif akciğer hastalığı https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25324483/

⭐️⭐️ Mesleki Hastalıklar https://www.sciencedirect.com/topics/neuroscience/occupational-disease

⭐️⭐️ GEMİ İNŞAATI SEKTÖRÜNDE GÜRÜLTÜ VE TOZ MARUZİYETİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://ekutuphane.csgb.gov.tr/Media/jmxgc2y4/gemi-in%C5%9Faat%C4%B1-sekt%C3%B6r%C3%BCnde-g%C3%BCr%C3%BClt%C3%BC-ve-toz-maruziyetinin-de%C4%9Ferlendirilmesi.pdf

⭐️⭐️ MESLEKİ HASTALIKLAR | Genel Bakış https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7149334/

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, Sağlık Bülteni26 Haziran 2025

25 Haziran 2025

Yüksekte Çalışanlar İçin Propriyoseptif Sistemin Anatomik ve Fizyolojik Temelleri

Hareket, ilk çağlardan günümüzü insan dahil hemen tüm canlılar için temel bir hayatta kalma davranışıdır. Lakin günümüz insanının bir kısmını, giderek artan hareketsizliği sebebiyle maalesef bu betimlemeden çıkarmak durumundayız.

Böceklerden memelilere kadar çoğu karasal hayvan da hareket, bacakların ritmik ve koordineli bir şekilde hareket ettirilmesiyle elde edilir.

Canlılar arasında farklılıklar olsa da insanın hareket edebilmesi ve hareketlerini kontrol edebilmesi için, kas ve eklemlerinde bulunan dokunma, ses ve basınç veya duruştaki değişiklikleri ileten duyargalardan (mekanoreseptörler) gelen proprioseptif bilgileri beyinde entegre (birleştirip – düzenleyip – karar verip – talimat iletmesi) etmesi gerekir.

Bir bilinmeyen veya az bilinen kelime (Propriyosepsiyon) daha ortaya çıktı. Ve aslında bu kelime bu yazının özünü teşkil ediyor.

Propriyosepsiyon,

Latince proprius (kendine ait) ve percipere (algılamak) kelimelerinden türetilmiştir.

Propriyoseptif sistem, insan vücudunun uzaydaki konumunu, hareketini ve eklem pozisyonlarını algılamasını sağlayan karmaşık bir sinirsel yapıdır.

Propriyoseptif Sistem:

Denge
Postüral kontrol
Refleks yanıtlar
Motor koordinasyon
gibi birçok temel işlevi destekler.

Bu sistemin temel işlevi, merkezi sinir sistemine kas ve eklem durumu hakkında sürekli bilgi sağlayarak, bireyin hareketlerini dengeli ve kontrollü biçimde gerçekleştirmesini sağlamaktır.

Propriyoseptif Sistem Bileşenleri

Propriyoseptif sistemin işleyişi, çeşitli duyu reseptörleri ve sinir yollarının koordinasyonuna dayanır.

Propriyoseptif sistemin ana bileşenleri

1. Propriyoseptörler – Vücudun Algılayıcıları

a) Kas İğcikleri (Muscle Spindles)

Kas liflerinin arasında yer alır.
Kasın uzunluğunu ve uzunluktaki değişimi algılar.
Hızlı gerilmelere karşı refleksif yanıt üretir.

b) Golgi Tendon Organları

Tendonlarda yer alır.
Kasın kasılma gücünü ve kas-tendon ünitesindeki gerilimi ölçer.
Aşırı yüklenmeye karşı koruyucu mekanizmalar geliştirir.

c) Eklem Reseptörleri

Eklem kapsülünde ve bağ dokusunda yer alır.
Eklem açısını, hareket yönünü ve hızını algılar.

d) Deri Mekanoreseptörleri

Deride bulunur (özellikle ayak tabanı ve el içi).
Yüzeyle temas, basınç ve sürtünme gibi mekanik uyaranları algılar.

2. Duyu İletim Yolları

Propriyoseptif sinyallerin beyne taşınmasında görevli iki temel yol:

Dorsal kolumna medialis lemniscus yolu: Bilinçli propriyoseptif bilgiler için.
Spinocerebellar yollar: Bilinçsiz propriyosepsiyon, özellikle hareketin koordinasyonu için.

3. Santral İşleme Bölgeleri

Propriyoseptif veriler merkezi sinir sisteminde şu bölgelerde işlenir:

Beyincik (Serebellum): Denge, koordinasyon ve postür.
Somatosensoriyel Korteks: Duyusal farkındalık.
Bazal Gangliyonlar ve Motor Korteks: Hareket planlaması ve yürütülmesi.

Propriyoseptif Sistemin Fizyolojik Temelleri

Propriyoseptif sistemin fizyolojik temeli, sürekli geri bildirim döngülerine dayanır. Bu döngü sayesinde vücut, çevresel değişimlere uyum sağlar.

1. Geri Bildirim Mekanizmaları

Afferent İletim: Propriyoseptörlerden gelen bilgi merkezi sinir sistemine taşınır.
İşleme ve Karar: Beyin veya omurilik düzeyinde değerlendirilir.
Efferent Yanıt: Kaslara gönderilen motor komutla uygun yanıt oluşur.

Örneğin, yüksekte bir çalışanın dengesinin bozulduğunu fark eden sistem, birkaç milisaniyede kaslara düzeltici yanıtı gönderir.

2. Refleks Arkları

Propriyoseptif sistemin refleks düzeyinde işlemesi, hızlı düzeltici tepkilerin temelidir.

Özellikle:

Monosinaptik Refleksler: Kas iğciklerinden gelen sinyaller doğrudan motor nöronları etkiler (örneğin patella refleksi).
Polisinaptik Refleksler: Birden fazla sinaps içerir, daha karmaşık yanıtları düzenler.

Bu refleksler yüksekte çalışırken dengenin aniden bozulması durumunda hayati önem taşır.

Merkezi Sinir Sistemi ve Propriyosepsiyon

Propriyoseptif bilgiler, omurilikten yukarıya doğru ilerleyerek beyin sapına, talamusa ve oradan da somatosensoriyel kortekse ulaşır. Beyincik, bu sinyalleri hızlıca değerlendirip, motor korteks aracılığıyla gerekli düzeltici motor yanıtları gönderir.

Bu refleks sistem, örneğin bir çalışanın dengesini kaybettiği an yere düşmeden önce pozisyonunu yeniden kazanmasını sağlar.

Özellikle yüksekte çalışan kişilerde, propriyoseptif sinyal iletiminin hızlı ve etkili olması, düşme riskini azaltan kritik bir unsurdur. Ayrıca bu bireylerde duyusal entegrasyon sistemlerinin (görsel, vestibüler ve somatosensoriyel) uyum içinde çalışması gereklidir.

Yüksekte Çalışanlar Açısından Propriyoseptif Sistemin Önemi

Yüksekte çalışma, bireyin vestibüler, görsel ve propriyoseptif sistemleri arasında güçlü bir entegrasyon gerektirir. Bu koşullarda:

1. Denge ve Postür Kontrolü

Ayakta dururken vücut, mikro düzeyde sürekli salınımlar yapar.
Bu salınımların kontrolü propriyoseptif geri bildirime dayanır.
Ayak bileği, diz ve kalça eklemlerinden gelen sinyallerle postür anlık olarak ayarlanır.

2. Görsel Bilginin Azalması

Yüksekte çalışırken görüş alanı sınırlı olabilir veya rüzgâr, sis, yağmur gibi çevresel etkenler görsel bilgiyi azaltabilir. Bu durumda propriyoseptif geri bildirim telafi edici görev üstlenir.

3. Beklenmeyen Yüzey ve Zemin Değişimleri

Yüksek platformlarda ya da iskelelerde yüzeyin sertliği, eğimi veya hareketi değişebilir. Propriyoseptif sistem bu ani değişimleri algılar ve denge için gerekli düzeltmeleri yapar.

4. İş Ekipmanlarıyla Etkileşim

Araç-gereç taşımak, çalışırken bacak veya gövde pozisyonunu değiştirmek, yüksek seviyede motor kontrol gerektirir. Propriyosepsiyon bu kompleks hareketlerin koordinasyonunda görev alır.

Propriyosepsiyon da Yaş Yorgunluk ve Stresin Etkisi

Propriyosepsiyon, yaşla birlikte zayıflayabilir. Yaşlanan bireylerde refleks süresi uzar, kas kontrolü azalır ve denge kayıpları daha sık görülür. Bununla birlikte, yoğun iş yükü ve uzun süreli dikkat gerektiren durumlarda da propriyoseptif sistemin etkinliği düşer.

Bu nedenle propriyoseptif eğitimlerin sadece genç çalışanlara değil, her yaş grubuna uygun biçimde planlanması gerekir.

Ayrıca stres, propriyoseptif sistemin işleyişine olumsuz etki eder. Kortizol gibi stres hormonlarının artışı, sinir sisteminin algılama kapasitesini düşürür ve refleks yanıtları yavaşlatabilir. Bu nedenle yüksekte çalışan kişilerin sadece fiziksel olarak değil, zihinsel olarak da hazırlanması kritik öneme sahiptir.

Propriyosepsiyonun Bozulması ve Riskler

Propriyoseptif sistemin zayıf çalışması durumunda birey:

Düşmeye daha yatkın olur.
Platformda denge kaybı yaşar.
Alet kullanırken koordinasyon hataları yapabilir.

Bu durumlar yüksekte çalışmada ciddi iş kazalarına yol açabilir. Aşağıdaki faktörler propriyosepsiyonu olumsuz etkiler:

Yorgunluk ve aşırı fiziksel efor
Alkol, ilaç veya uyuşturucu kullanımı
Nörolojik hastalıklar (örneğin periferik nöropati)
Yaşlanma
Duyusal bilgi eksikliği (karanlık, titreşimli zemin vb.)

Propriyoseptif Sistem Eğitim ile Geliştirilebilir

Propriyoseptif sistem, eğitim ve egzersizle geliştirilebilir bir yapıya sahiptir. Özellikle tekrar eden, dengesiz yüzeylerde yapılan hareketler, kas-iskelet sisteminin bu duyusal geri bildirimleri daha iyi işlemesini sağlar. Literatürde, düzenli yapılan denge egzersizlerinin sinaptik plastisiteyi artırdığı ve refleks yanıt süresini iyileştirdiği belirtilmektedir (Taube et al., 2008).

Yüksekte çalışan bireylerde propriyoseptif becerilerin geliştirilmesi, hem performans hem de güvenlik açısından önemlidir.

Propriyoseptif Becerilerin Geliştirilmesi,:

1. Denge Egzersizleri

Tek ayak üzerinde durma
Wobble board, denge tahtası çalışmaları
Bosu topu ile yapılan alıştırmalar

2. Göz Kapalı Uygulamalar

Görsel bilgi ortadan kaldırıldığında propriyoseptif sistem daha aktif hale gelir.
Göz kapalı denge çalışmaları önerilir.

3. Fonksiyonel Antrenmanlar

Merdiven çıkma, çömelme, sıçrama
İşe özgü pozisyonlarda yapılan simülasyon egzersizleri

4. Nöromüsküler Eğitim

Kas kuvveti ile sinir sistemi arasındaki iletişimi güçlendirir.
Reaksiyon süresi ve hareket doğruluğunu artırır.

Yüksekte çalışma, düşme riskini en aza indirmek için mükemmel bir denge, koordinasyon ve vücut farkındalığı gerektirir. Bu gereksinimler doğrudan propriyoseptif sistemin etkinliğine bağlıdır. Propriyosepsiyon; bireyin vücut pozisyonunu, hareketini ve uzuvlarının konumunu algılayabilme yetisidir. Yüksek riskli işlerde çalışan bireylerin, propriyoseptif sistemlerinin işleyişi hem iş güvenliği hem de iş performansı açısından kritik önemdedir.

Propriyoseptif Sistem ve Ergonomi İlişkisi

İş istasyonlarının ergonomik tasarımı da propriyoseptif geribildirimi etkiler.

Örneğin:

Platformun stabilitesi
El tutamaçlarının konumu
Zemin kaplamalarının kaymaz özellikte olması
propriyoseptif farkındalığı destekleyen unsurlardır.

Ergonomik tasarım sayesinde çalışanın pozisyon farkındalığı korunur, kas-iskelet sistemi zorlanmaz ve düşme riski azaltılır.

Propriyoseptif sistem, yüksekte çalışanların güvenliği ve motor kontrolü açısından temel fizyolojik sistemlerden biridir.

Kas iğcikleri, tendon organları, eklem reseptörleri ve merkezi sinir sistemi bölgelerinin birlikte çalışmasıyla vücut, pozisyonunu sürekli izler ve düzeltir.

Bu sistemin bilinçli olarak eğitilmesi, denge ve koordinasyonun gelişmesini sağlar. Yüksek riskli işlerde görev alan bireylerde propriyosepsiyonun güçlendirilmesi, iş kazalarını önlemede vazgeçilmezdir. Eğitim, egzersiz ve ergonomik düzenlemelerle bu sistemin etkinliği artırılabilir.

Eğitim Almak İçin Bizi Arayın

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü Dr Mustafa KEBAT yönetiminde deneyimli ekibimizle, firmanıza özel İnşaat Sektöründe – Yüksekte Çalışanlara Denge – Propriyoseptif Egzersizler Eğitimini Türkiyenin her yerinde planlayalım.

Eğitim Başvurusu

Dr Mustafa KEBAT – 0 530 568 42 75

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Yeşillik Cad. No:230 Kat:4/424, Selgeçen Modeko İş Merkezi – Karabağlar/İZMİR
+90 232 265 20 65
[email protected]

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Proprioseptif ve Vestibüler Duyu Sistemlerinin Harekete Göreli Katkısı: Moleküler Bilim Çağında Keşif Fırsatları https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7867206/

⭐️⭐️ Propriosepsiyonun değerlendirilmesi: Yöntemlerin eleştirel bir incelemesi https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2095254615000058

⭐️⭐️ Mekanoreseptör https://www.sciencedirect.com/topics/immunology-and-microbiology/mechanoreceptor

⭐️⭐️ Sensörimotor Sistemi, Bölüm I: Fonksiyonel Eklem Stabilitesinin Fizyolojik Temeli. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC164311/

⭐️⭐️ Propriosepsiyonun değerlendirilmesi: Yöntemlerin eleştirel bir incelemesi https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6191985/

⭐️⭐️ PNF Kavramının Temel Unsurları, Bir Eğitim Anlatısı https://www.scientificarchives.com/article/the-essential-elements-of-the-pnf-concept-an-educational-narrative

⭐️⭐️ Motor fonksiyonu iyileştirmede proprioseptif eğitimin etkinliği: sistematik bir inceleme https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4309156/

⭐️⭐️ Yaşlı yetişkinlerde denge ve gücün geliştirilmesinde geleneksel ve güncel yaklaşımların karşılaştırılması https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21510715/

⭐️⭐️ Yapı İşlerinde Yüksekte Çalışmalarda İSG Uygulama Rehberi. http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.csgb.gov.tr/Media/0b3hcam2/yapiisleriyuksektecalismauygrehberi-in%C5%9Ft%C5%9Fb_revize.pdf

⭐️⭐️ Yaşlılarda Denge, Fonksiyonel Performans ve Düşme Önleme İçin Gövde Kas Gücünün Önemi: Sistematik Bir İnceleme https://www.researchgate.net/publication/236139834_The_Importance_of_Trunk_Muscle_Strength_for_Balance_Functional_Performance_and_Fall_Prevention_in_Seniors_A_Systematic_Review

⭐️⭐️ Dengesiz yüzeyler ve rehabilitasyon cihazları kullanılarak yapılan direnç antrenmanının etkinliği https://www.researchgate.net/publication/224822339_The_effectiveness_of_resistance_training_using_unstable_surfaces_and_devices_for_rehabilitation

⭐️⭐️ Futbolda duruş kontrolüne uzmanlık ve görsel katkının etkisi https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1600-0838.2005.00502.x

⭐️⭐️ Spor veya günlük yaşamdaki fiziksel aktiviteler ile dik duruştaki duruş bozukluğu arasındaki ilişkinin sistematik bir incelemesi https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23955562/

⭐️⭐️ NSC Çalışma İstatistikleri Bürosu’nun 2021 Raporu Hakkındaki Açıklaması https://www.nsc.org/newsroom/nsc-statement-bls-report-2021#:~:text=In%202020%2C%20there%20were%204%2C764,highest%20annual%20rate%20since%202016.

⭐️⭐️ Hall, C. M., & Brody, L. T. (2005). Therapeutic Exercise: Moving Toward Function. Lippincott Williams & Wilkins. http://chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://students.aiu.edu/submissions/profiles/resources/onlineBook/Q4X4S2_Therapeutic_Exercise_Moving_Toward_Function_3.pdf

⭐️⭐️ Motor Kontrolü: Araştırmayı Klinik Uygulamaya Dönüştürmek https://www.researchgate.net/publication/228118305_Motor_Control_Translating_Research_Into_Clinical_Practice

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

Sınırlı Sorumluluk Beyanı:

Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hukuki tavsiye yerini alamaz. Web sitemizdeki yayınlardan yola çıkarak, işlerinizin yürütülmesi, belgelerinizin düzenlenmesi ya da mevcut işleyişinizin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriğinde yer alan bilgilere istinaden profesyonel hukuki yardım almadan hareket edilmesi durumunda meydana gelebilecek zararlardan firmamız sorumlu değildir. Sitemizde kanunların içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Ayrıca;
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.

Daha Fazla

Genel, Sağlık Bülteni25 Haziran 2025

25 Haziran 2025

Yaygın Kullanılan Doğal Destekler

Bazen bir baş ağrısı, bazen geçmeyen bir mide bulantısı… Gün içinde kendimizi iyi hissetmediğimiz anlar olur. Çoğu zaman bu küçük şikâyetleri bastırmak için hemen bir ilaç ararız. Oysa bedenimiz konuşur. Sorunlarını fısıldayarak anlatır bize. Ve çoğu zaman çözüm, eczane raflarından çok daha yakın bir yerde—doğanın tam kalbinde saklıdır.

Atalarımız yüzyıllar boyunca limon kabuğundan papatya çayına, keten tohumundan adaçayına kadar pek çok doğal kaynağı iyileşme aracı olarak kullandı. Bugün bilim, onların sezgilerini destekliyor. Artık biliyoruz ki, bazı bitkiler gerçekten etkili ve doğru kullanıldığında yan etkisiz bir rahatlama sağlayabiliyor.

Aşağıda verdiğim liste; halk arasında sıkça karşılaşılan küçük rahatsızlıklar için doğadan ilham alan, bilimsel temelli ve kolayca uygulanabilir destek önerilerini bir araya getiriyor. Herkesin kendi sağlığına bir adım daha yaklaşması için…

Şikayet	Doğal Destek	Uygulama Şekli	Etki Mekanizması	Uyarılar	Bilimsel Destek / Notlar
Kas krampları / bacak çekilmeleri	Magnezyum içeriği yüksek gıdalar (kabak çekirdeği, muz)	Günlük diyete eklenmeli	Sinir- kas iletimini düzenler, gevşeme sağlar	Fazla alımı ishale neden olabilir	American Journal of Clinical Nutrition, 2006
Diyare (İshal)	Muz püresi + pirinç lapası	Az miktarda ve sık aralıklarla alınır	Nişasta ve potasyum ile bağırsak sıvı dengesine katkı sağlar	Uzayan ishalde doktora başvurulmalı	WHO’nun BRAT diyeti önerisi
Adet öncesi gerginlik (PMS)	Çuha çiçeği yağı (Evening Primrose Oil)	Kapsül formda, 1000 mg/gün alınabilir	Hormon dengesi üzerinde etkili GLA içerir	Uzun süreli kullanım için hekim onayı gerekir	Cochrane review, 2009
İdrar kaçırma / Gece sık idrara çıkma	Kabak çekirdeği ekstresi	500–1000 mg kapsül formu	Pelvik taban kaslarını destekler	Prostat hastalıklarında hekime danışılmalı	Journal of Urology, 2014
Yorgunluk / Enerji düşüklüğü	Ginseng (Panax Ginseng)	Sabahları 200–400 mg kapsül veya çayı	Kortizol seviyesini dengeleyip zihinsel uyanıklığı artırır	Hipertansiyon hastalarında dikkatli olunmalı	J. of Alternative Medicine, 2010
Ağız kokusu	Maydanoz – karanfil çiğneme	Gün içinde 2-3 dal maydanoz veya 1-2 adet karanfil	Antibakteriyel özellikleriyle ağız florasını dengeler	Mide kaynaklı ağız kokusunda etki sınırlı	Ethnopharmacology Review, 2008
Diş eti kanaması	Nar kabuğu kaynatmasıyla gargara	1 tatlı kaşığı nar kabuğu + 1 bardak su – günde 1-2 kez gargara	Antioksidan ve antimikrobiyal etki gösterir	Alerji öyküsü olanlarda dikkat edilmeli	Journal of Periodontology, 2012
Sivrisinek – böcek ısırığı kaşıntısı	Lavanta yağı – Aloe Vera jeli	Kaşınan yere 1 damla lavanta yağı veya Aloe jeli sürülür	Antienflamatuvar ve yatıştırıcı etki	Deri testi yapılmadan geniş alanda uygulanmamalı	Dermatology Journal, 2011
Uykuya dalma zorluğu	Papatya ve melisa karışımı çayı	Akşam yemeğinden sonra 1 fincan	Hafif sedatif, anksiyolitik bileşik içerir	Araç kullanımı öncesi alınmamalı	Planta Medica, 2005
Boşaltım güçlüğü (idrar tutukluğu)	Isırgan tohumu çayı / ekstresi	Günde 1-2 fincan çay ya da 250–500 mg kapsül	Prostatı küçültücü ve idrar akışını artırıcı etki	Antikoagülan kullananlar dikkat etmeli	Urology Journal, 2002
Egzama / Kaşıntılı cilt lezyonları	Hindistancevizi yağı	Temiz cilde günde 1-2 kez ince tabaka sürülür	Nemlendirici, antimikrobiyal, bariyer koruyucu	Açık yara üzerine uygulanmamalı	International Journal of Dermatology, 2008
Mide bulantılı sabahlar (gebelik)	Limon yağı – nane yağı aromaterapi	1-2 damla mendile damlatılarak koklanır	Bulantıyı bastırıcı aromaterapötik etki	Gebelikte ağızdan alınmamalıdır	Obstetrics Journal, 2015

Ek Tavsiyeler:

Bitkisel ürünlerin kalitesine, kaynağına ve saklama koşullarına dikkat edilmelidir.
Uçucu yağlar doğrudan cilde uygulanmamalıdır, mutlaka taşıyıcı yağ ile seyreltilmelidir.
Hamilelik, emzirme, ilaç kullanımı, çocuklarda kullanım için mutlaka uzman görüşü alınmalıdır.

🧭 Unutmayın!

Bu öneriler, basit ve destekleyici amaçlı uygulamalardır. İleri düzey şikayetlerde, kronik hastalıklarda veya ilaç kullanımınız varsa mutlaka hekiminize danışmalısınız.

Doğal yöntemler hafif şikâyetlerde bedenin kendi kendini toparlamasına destek olabilir. Ancak “doğal” kelimesi, her zaman “zararsız” anlamına gelmez. Bu nedenle bu liste, bir reçete değil, bir yol haritası olarak görülmeli. Hangi bitki ne işe yarar, nasıl ve ne kadar kullanılmalı—bütün bu bilgileri doğru kaynaklardan edinmek, sağlığın da doğanın da hakkını vermektir.

Şunu unutmayın: Vücudunuz bir denge sistemidir. Ve bu denge bazen bir melisa çayıyla, bazen birkaç dakikalık derin nefesle yeniden kurulabilir. Bu liste, sizi doğanın gücüyle buluşturan ilk adım. Gerisi; dikkat, özen ve bilinçle atılacak adımlarda gizli.

İlaçsız iyilik mümkün. Ama doğru bilgiyle…

Sağlıklı günler dileğiyle…

Dr. Mustafa KEBAT

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, Makaleler, Sağlık Bülteni25 Haziran 2025

24 Haziran 2025

Pentan Tankı Acil Durum Müdahale Planı

Pentan Tankı – İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda 45 (Kırk Beş) yazıdan oluşan serinin kırk ikinci Pentan Tankı Acil Durum Müdahale Planını inceleyebilirsiniz.

Endüstriyel süreçlerde kullanılan kimyasalların görünmeyen etkileri, çoğu zaman yalnızca üretim hatlarında değil; çalışan sağlığında, çevre güvenliğinde ve işletmenin geleceğinde derin izler bırakır. Pentan, bu görünmeyen ama son derece tehlikeli kimyasallardan biridir.

Yüksek uçuculuğu, düşük parlama noktası ve neredeyse kokusuz yapısı nedeniyle sızıntı ya da patlama gibi senaryolarda anında fark edilemeyebilir ve birkaç dakika içinde büyük bir felakete dönüşebilir. Bu nedenle Pentan içeren sistemlerin yer aldığı tüm tesislerde, acil durum müdahale planlarının sadece “hazırda” değil, aynı zamanda “ezberde” olması gerekir.

Gerçek bir olay anında saniyelerin dahi kritik olduğu unutulmamalıdır. Eğitimli personel, doğru ekipman ve eksiksiz müdahale planları hayati farklar yaratır. Burada sunulan adımlar ve prosedürler, yalnızca yasal yükümlülükleri yerine getirmekle kalmaz, aynı zamanda bir işletmenin sosyal sorumluluğunu ve çalışanlarının yaşam hakkına gösterdiği saygıyı da temsil eder.

Bu kapsamlı planlama yalnızca bir “evrak” değil, çalışanların her gün omuzladığı riske karşı oluşturulan bir güvenlik zırhıdır. Çünkü kriz anında hazırlıksız olmak, sadece ekipmanı değil, hayatları da kaybetmek anlamına gelir.

Pentan Sızıntısı Durumu

İlk Müdahale

Gaz algılama alarmı verildiğinde derhal alan boşaltılır.
Kıvılcım yaratabilecek tüm ekipmanlar kapatılır.
Alan hızlı şekilde havalandırılır.

Tahliye

Sızıntı bölgesinin 50 metre çevresi boşaltılır.
Önceden belirlenen acil toplanma noktalarına gidilir.

Ekipler

İlk müdahale ekibi sızıntı kaynağını lokalize etmeye çalışır (EX-proof gaz algılama cihazı ile).
Teknik ekip, güvenli kapatma prosedürünü uygular.

İletişim

Güvenlik Merkezi’ne ve İşyeri Sağlık Güvenlik Birimi’ne anlık bildirim yapılır.
Yetkili makamlarla (İtfaiye, Çevre Müdürlüğü) iletişime geçilir.

Ekipmanlar

EX-proof vantilatörler
Kimyasal sızıntı bariyerleri
Solunum koruma maskeleri (SCBA)

Toparlanma

Hava ölçümleri “güvenli seviye” değerine dönene kadar giriş yasaklanır.

Yangın Çıkması Durumu

İlk Müdahale:

Alarm verilir ve çalışanlar en yakın güvenli çıkışlardan tahliye edilir.
Yangın söndürme sistemleri (CO₂ veya kuru kimyevi) aktive edilir.

Tahliye:

Tesis tamamen boşaltılır.
Rüzgar yönü dikkate alınarak toplanma alanına hareket edilir.

Ekipler:

Yangınla Mücadele Ekibi, ilk müdahaleyi yapar.
İtfaiye ekiplerine olay yeri teslim edilir.

İletişim:

İtfaiye ve acil sağlık birimleri anında çağrılır.
Şirket yönetimine ve HSE departmanına bildirim yapılır.

Ekipmanlar:

EX-proof sabit söndürme sistemleri
Taşınabilir CO₂ tüpleri
Isı koruyucu kıyafetler

Toparlanma:

Yangın tamamen kontrol altına alındıktan sonra hasar tespiti yapılır.
Yeniden başlatmadan önce tesis denetimden geçirilir.

Patlama Riski Tespit Edilmesi Durumu

İlk Müdahale:

Alan acil olarak boşaltılır.
Elektrik sistemleri kontrollü şekilde kapatılır.

Tahliye:

En geniş mesafe tahliyesi yapılır (minimum 100 metre).

Ekipler:

Patlama risk uzmanı ekibi (tehlikeli gaz ölçüm uzmanı) risk analizi yapar.
Tesisin kapatılması yönünde karar verilirse yönetim devreye girer.

İletişim:

Afet ve Acil Durum Yönetimi (AFAD) gibi resmi kurumlara haber verilir.
Çevre güvenliği için emniyet birimleriyle koordinasyon kurulur.

Ekipmanlar:

İnert gaz sistemleri
Acil tahliye sistemleri
Yüksek dayanımlı koruma ekipmanları

Toparlanma:

Risk ortadan kalkana kadar tesis kapalı kalır.
Hasar tespit ekibi değerlendirme raporu sunar.

Sağlık Acil Durumu (Zehirlenme, Yanık vb.)

İlk Müdahale:

Etkilenen kişiye solunum desteği verilir (varsa oksijen).
Kimyasal bulaş varsa duş sistemleri çalıştırılır.

Tahliye:

Yaralı hızlıca güvenli alana taşınır.

Ekipler:

İlkyardım ekibi hemen müdahale eder.
Sağlık birimleri sevk edilir.

İletişim:

112 Acil Servis’e haber verilir.
İşyeri hekimi olay yerine yönlendirilir.

Ekipmanlar:

Acil durum ilkyardım kitleri
Taşınabilir göz duşları ve vücut duş sistemleri
Solunum cihazları

Toparlanma:

Olay kaydı tutulur ve gerekirse rehabilitasyon süreçleri başlatılır.

📈 📈 📈

İlave Müdahale Önlemleri

Her acil durum tipi için yıllık en az iki tatbikat yapılmalı.
Acil durum kitleri (sızıntı kitleri, yanmaz elbiseler) yılda bir kez yenilenmeli.
Tüm çalışanlar yılda en az bir acil durum eğitimine katılmalıdır.

Plan Kâğıtta Kalırsa, Kriz Gerçek Olur

Pentan içeren sistemlerle çalışan her tesis, doğası gereği her gün bir riskin kenarında yürür. Bu riskin felakete dönüşüp dönüşmemesi, sadece kullanılan teknolojilere değil, insan faktörüne –yani bilgiye, eğitime ve hazırlığa– bağlıdır. En ileri güvenlik sistemleri bile insan davranışıyla uyumlu olmadıkça işlevini yitirir. Bu nedenle acil durum planları, yazılı prosedürlerden ibaret değil; sahada tekrar tekrar tatbik edilen, sorgulanan, geliştirilen bir canlı doküman olmalıdır.

Bu yazıda ele alınan dört ana acil durum senaryosu (sızıntı, yangın, patlama riski, sağlık acili) gerçek bir olayda birbirine zincirleme şekilde bağlanabilir. Dolayısıyla her personelin, sadece kendi görevini değil, tüm sistemin nasıl işlediğini de bilmesi gerekir. Unutmayalım ki, yangınla mücadelede başarılı olamayan bir ekip, patlamaya neden olabilir; sızıntıyı geç fark eden bir vardiya, çok sayıda zehirlenme vakası yaşanmasına yol açabilir. Bu nedenle bütüncül düşünmek, tüm süreçleri entegre biçimde planlamak ve yönetmek, iş sağlığı ve güvenliğinin omurgasını oluşturur.

İSG bir “sonradan düşünülmesi gereken” bir konu değil, işin ta kendisidir.

Çünkü işleyen bir sistem, yalnızca üretim yapan değil, krizleri de öngörüp yönetebilen sistemdir.

Her satırı bir canın sorumluluğunu taşıyan bu planın, sadece okunmakla kalmayıp, uygulanması ve yaşatılması dileğiyle…

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ Pentane dış depolama tankının yangın etkisine ilişkin bir çalışma https://koreascience.kr/article/JAKO202430540257020.page

⭐️⭐️ Depolama tankı kazalarına ilişkin bir çalışma https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0950423005000641?via%3Dihub

⭐️⭐️ Kaza Sonucu ve Risk Analizine Dayalı Kimyasal Depolama Tanklarının Güvenlik Aralıklarının Araştırılması https://www.researchgate.net/publication/346406356_Research_on_Safety_Spacing_of_Chemical_Storage_Tanks_Based_on_Accident_Consequence_and_Risk_Analysis

⭐️⭐️ IOC terminalindeki büyük yakıt depolama tankının yangın tehlikesi ve risk analizi https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/09544089231207419

⭐️⭐️ Propan depolama tanklarının dinamik risk değerlendirmesi için tahmini bir kaza modelinin geliştirilmesi https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0957582021000896

⭐️⭐️ Pentan https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Pentane

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, İş Güvenliği, Sağlık Bülteni24 Haziran 2025

24 Haziran 2025

İlk Yardım Sırları – Küçük Gençlere

🏖️ 🏖️ 🏖️

Yaz Tatilinde İlk Yardım Kahramanları

Yaz tatili başlamıştı. Can ve Öykü, okulun son gününden beri bu anı bekliyorlardı. Nihayet aileleriyle birlikte Ege kıyısında, palmiyelerle süslenmiş güzel bir otele geldiklerinde heyecanları gözlerinden okunuyordu. İkisi de 11 yaşındaydı. En sevdikleri şeyler ise keşfetmek, oyunlar oynamak ve birlikte vakit geçirmekti.

Otelin bahçesine girdiklerinde denizin masmavi görüntüsü ve altın sarısı kumsal onları adeta büyüledi. Tüm hafta boyunca hem denize girecek, hem de yeni şeyler öğreneceklerdi. Ancak bu tatil, düşündüklerinden çok daha önemli bir fark yaratacaktı.

🍽️ 🍽️ 🍽️

Kahvaltı Masasında Bir Fırsat

Tatillerinin ilk sabahı, açık büfede aileleriyle birlikte kahvaltı yaparken, üzerindeki “Çocuk Kulübü Görevlisi” yazılı tişörtüyle güler yüzlü bir kadın yanlarına yaklaştı. Elinde renkli broşürler vardı.

“Merhaba çocuklar! Bugün çocuk kulübümüzde İlk Yardım Günü var. Hep birlikte eğleneceğiz, aynı zamanda yaşınıza uygun temel ilk yardım bilgilerini öğreneceğiz,” dedi.

Öykü’nün gözleri parladı. “Can! Bu harika! Belki bir gün birimizin ya da başka bir çocuğun yardıma ihtiyacı olur!”

Can biraz omuz silkti. “Geçenlerde haberlerde biri havuzda boğuluyordu. Yanında kimse yokmuş. Bence de gitmeliyiz.”

Öykü hızla annesine döndü. “Biz sabah etkinliğe katılacağız. Değil mi Can?”

Can başını salladı. “Evet, bence de artık kahramanlık vakti!”

🩹 🩹 🩹

Küçük Kesikler ve İlk Yardım Çantası

Çocuk kulübü rengarenk oyuncaklarla doluydu. Eğitmenleri Dr. Mustafa çocukların yaşına uygun sade bir dille konuşuyor, onları cesaretlendiriyordu. Elinde oyuncak bir ayıcık vardı.

“Diyelim ki bu ayıcık koşarken kayaya çarptı ve dizini yaraladı. Ne yapmalıyız?”

Can hemen parmak kaldırdı. “Önce ellerimizi temizlemeliyiz!”

“Bravo Can!” dedi Dr. Mustafa. “Ellerimizi temizledikten sonra, yarayı temiz suyla yıkıyoruz. Eğer kanama varsa, temiz bir bez ya da gazlı bezle bastırıyoruz.”

Öykü dikkatle dinliyordu. “Ama bandajı çok sıkarsak, kan dolaşımı bozulur. Değil mi?”

Dr. Mustafa başını onaylayarak salladı. “Harika bilgi Öykü. Her zaman nazik olmalıyız. Ve mümkünse yaralı kişiyi rahatlatmalıyız.”

Her çocuğa küçük birer ilk yardım paketi ve oyuncak ayıcık verildi. Çocuklar ellerindeki yara bantlarıyla uygulama yaptılar. O an Öykü düşündü: “İlk yardım biraz sihir gibi. Küçücük bir dokunuşla birini rahatlatabilmek… Harika bir his.”

🏖️ 🏖️ 🏖️

Öykü’nün Dizindeki Sıyrık

Öğleden sonra kumsalda oynarken, Öykü hızla koşarken ayağı bir taşa takıldı ve düşüp dizini sıyırdı. Küçük bir kan sızıyordu. Yüzü buruştu.

“Aaah! Dizim yanıyor,” diye sızlandı.

Can hemen diz çöktü. “Sakin ol Öykü. Hatırlıyor musun eğitimi? Önce elimizi temizleyelim.”

Cebinden bir ıslak mendil çıkardı, ellerini sildi. Sonra deniz suyuyla dizini nazikçe yıkadı. Mendille bastırdı.

“İyi ki eğitimdeydik,” dedi Öykü, gözleri dolu dolu ama gülümseyerek.

Can, çantasından çıkardığı yara bandını yapıştırdı. “Mini ilk yardım çantam var! Mendil, yara bandı, bir de cesaret!”

☀️ ☀️ ☀️

Güneş Yanığı ve Güneşle Dost Olmak

Ertesi sabah saat 11’de çocuklar gölgeli bir alanda toplandılar. Hava çok sıcaktı. Dr. Mustafa hepsine şapka ve tişört verdi.

“Çocuklar, güneş çok faydalıdır. D vitamini verir, kemiklerimizi güçlendirir. Ama öğlen saatlerinde korunmazsak cildimizi yakabilir.”

Can elini kaldırdı. “Ben geçen yaz acıdan uyuyamamıştım. Kollarım kıpkırmızı olmuştu.”

“Bu yüzden 11.00 – 16.00 arası toplam 20 dakikadan daha fazla direk güneş altında durmamalıyız. Bu konuda dikkatli olmalıyız” dedi Dr. Mustafa. “Sıcak ve güneşli saatlerde, bol su içmeli, mümkünse gölgede kalmalıyız.”

Öykü sordu: “Ya birisi güneş yanığı olursa?”

“Serin ve biraz da uzun bir duş aldırırız, sonrasında cildini nemlendirmek amacı ile kantaron yağı süreriz. Eğer güvenli – sağlıklı – doğal başka nemlendiricileriniz var ise onları da sürebilirsiniz. Ama buz gibi şeyler sürmek yanlış olur. Ciltte kabarcık varsa hemen hekime gidilmeli.”

Akşam saatlerinde, Can’ın omuzları hafifçe kızarmıştı. Öykü hemen fark etti.

“Can, güneş yanığı oluyor olabilir. Gel, serin duş alalım.”

Can duştan çıkınca Öykü annesinden nemlendirici istedi. “Can’ın omuzları için süreceğim.”

Can gülümsedi: “Biz bir ilk yardım ekibiyiz artık. Bilgiyle güçlüyüz!”

🌊 🌊 🌊

Su Güvenliği ve Boğulma Anında Doğru Davranış

Üçüncü gün iskelede toplandılar. Dr. Mustafa bu kez can yeleği giymişti. Yanında can simitleri ve küçük bir kurtarma ipi vardı.

“Çocuklar, su çok eğlencelidir ama dikkatli olmazsak tehlikeli olabilir. Asla yalnız yüzmeyin. Yüzme bilmeyenler mutlaka kolluk takmalı.” dedi.

Can sordu: “Biri çırpınıyorsa ne yapmalıyız?”

“Harika soru Can. Önce büyükleri uyarın. Sonra güvenli bir şekilde can simidi atabilirsiniz. Ama kesinlikle denize atlamayın.”

Öykü: “Peki kişi su yuttuysa?”

“Onu yan yatırarak beklemeliyiz. Kusarsa boğulmasını önleriz. Ama bu durumda mutlaka bir yetişkin ya da sağlık görevlisi müdahale etmeli.”

Öğleden sonra sahilde bir çocuk, şişme yüzme lastiğinden kaydı ve panik içinde suya gömüldü.

Can hemen bağırdı: “Yardım edin! Yardım edin! Bir çocuk boğuluyor!”

Öykü can simidini alıp hızlıca suya fırlattı. Bir görevli hemen çocuğu kurtardı.

Görevli onlara döndü: “Çok hızlı ve doğru davrandınız. Tebrik ederim. Gerçek kahramanlar gibi davrandınız.”

Öykü gözlerini kırpıştırdı. “Can, biz öğrendiklerimizi kullandık. Düşünsene, belki gerçekten bir hayat kurtardık!”

🧳 🧳 🧳

Hayaller ve Vedalaşmalar

Tatillerinin son sabahı lobiye geldiklerinde valizler hazırlanmıştı. Otelin her köşesinde güzel anılar bırakmışlardı. O sırada Dr. Mustafa yanlarına geldi, birer küçük teşekkür sertifikası verdi.

“Sizlerle tanışmak çok güzeldi. İlk yardım bilmek her yaştan insan için hayat kurtarıcıdır. Lütfen öğrendiklerinizi unutmayın ve paylaşın.” dedi.

Öykü annesine döndü: “Anne, ben büyüyünce doktor olmak istiyorum. İnsanlara yardım etmek çok güzel.”

Can da ekledi: “Yazılım Mühendisliğinin yanı sıra ben de bir ilk yardım gönüllüsü olacağım. Okuldaki arkadaşlarımıza bu bilgileri anlatalım!”

Aileleri gülümsedi. Onlar bu yaz tatiline sadece yüzmek ve dinlenmek için gelmişlerdi ama çocukları bilgiyle, sorumlulukla ve yardımlaşmanın güzelliğiyle dönüyordu.

🎓 🎓 🎓

Bilgi En Güçlü Can Simididir

Bu yaz tatili Can ve Öykü için sadece güneş, deniz ve dondurma demek değildi. Bu tatilde öğrendikleri bilgilerle daha bilinçli, daha cesur ve daha yardımsever çocuklar oldular. Belki de gelecekte doktor, hemşire, arama kurtarma görevlisi ya da sadece duyarlı bir birey olacaklardı. Ama ne olurlarsa olsunlar, bir hayatı değiştirebilecek bir şey öğrendiler:

“İlk yardım, bir insanın hayatına dokunmanın ilk adımıdır.”

Dr. Mustafa KEBAT

Sayın okuyucu,

Yukarıda yer alan hikaye firmalarımız Tetkik OSGB – Tetkik Danışmanlık tarafından sosyal sorumluluğumuz olan çocuklarımızı bilgilendirmek, okumaya, çalışmaya, doğal hayata heveslendirmek ülkemize ve geleceğimize yararlı bireyler olabilmelerine katkı sağlamak maksadı ile yayınlanmıştır.

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz. Varsa hatalarımızı bildirmeniz daha faydalı olmamıza desteğiniz bizim için çok değerli.

İlkyardım Eğitimi

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, Sağlık Bülteni24 Haziran 2025

24 Haziran 2025

İşe Giriş Muayenesinde Odyometri (İşitme) Testi Niçin Yapılır?

Değerli Çalışan Arkadaşlarımız,

“İşe Giriş Muayenesinde Odyometri (İşitme) Testi Neden Yapılıyor?” Diye Merak Edenler İçin…

Yeni bir işe başlamadan önce hepimizden istenen zorunlu bir adım var: İşe giriş muayenesi.
Peki bu muayenede neden bazen sizden “odyometri testi” yani işitme testi isteniyor?

“Ben zaten duyuyorum, işitme testine ne gerek var?” diye düşünebilirsiniz. Ama aslında bu test, sizin fark edemeyeceğiniz küçük kayıpları yakalayarak hem sizi hem de işyerinizi korumayı amaçlıyor.

🎧 🎧 🎧

Odyometri Testi Nedir?

Odyometri testi, özel bir cihaz ve kulaklıklar yardımıyla kulaklarınızın farklı frekanslardaki sesleri ne kadar iyi duyduğunu ölçen basit ama etkili bir testtir.
Sessiz bir odada yapılan bu test, birkaç dakikada tamamlanır ve hiçbir ağrı, acı ya da rahatsızlık vermez.

🔍 🔍 🔍

Peki, Odyometri Testi Neden İsteniyor?

1. İşitme Kaybınız Var mı, Erken Anlayalım Diye

Bazı işitme kayıpları zamanla, fark ettirmeden ilerler. Özellikle yaşa bağlı yavaş yavaş gelişen kayıplar veya önceki işyerlerinde gürültüye maruz kalma sonucu oluşan hafif işitme kayıpları başta anlaşılmaz ama testi yapılınca ortaya çıkar.

Örnek: Mehmet Usta yıllardır çekiç sesiyle çalışıyordu. Yeni bir fabrikaya geçerken yapılan işe giriş muayenesinde hafif düzeyde işitme kaybı fark edildi. Böylece hem daha uygun bir bölümde çalıştı hem de işitme cihazı süreci erken başlatıldı.

2. Gürültülü Ortamda Çalışacaksanız, Bu Test Şarttır

Çalışacağınız ortamda:

Kompresörler,
Motorlar,
Çekiç makineleri,
Kesiciler, delici makineler varsa;

Bu cihazların sesi zamanla kulağınıza zarar verebilir.
İşe giriş muayenesinde yapılan odyometri testi, bu riskleri baştan tespit edip gerekli koruyucu önlemlerin alınmasını sağlar.

Örneğin: İşitme kaybı olan bir çalışanın kulak koruyucu takmadan çalıştırılması hem onun sağlığı hem işverenin sorumluluğu açısından büyük risk oluşturur.

3. İş Güvenliği ve İletişim Açısından Çok Önemlidir

Bazı işler anlık komut, uyarı, anons veya alarm sesiyle yapılır.

Eğer çalışan kişi bu sesleri duyamazsa:

Kazalara açık hale gelir,
Ekip çalışması aksar,
Kendisi ve çevresi için tehlike oluşur.

İşte bu yüzden işe giriş muayenesinde işitme testinin yapılması, hem sizin güvenliğiniz hem de ekip güvenliği açısından hayati önem taşır.

🧠 🧠 🧠

“Duyuyor Gibi Yapmak, Sağlıklı Duyduğunuz Anlamına Gelmez”

Bazı kişiler tek kulağındaki hafif kaybı fark etmez çünkü diğer kulak telafi eder.
İşe giriş muayenesi sırasında yapılan odyometri testi sayesinde bu fark edilmeyen işitme sorunları kolayca tespit edilir.

Erken fark edilen kayıp, önlem alınırsa ilerlemez.

🗓 🗓 🗓

İşe Giriş Muayenesinde Odyometri Testi Hangi Durumlarda Önceliklidir?

✔ Gürültülü ortamlarda çalışacaksanız,
✔ Daha önce işitme kaybı öykünüz varsa,
✔ Sigortalı olarak sanayi, fabrika, inşaat, atölye gibi yerlerde görev yapacaksanız,
✔ 85 desibelin üzerinde ses maruziyeti olan işlerde yer alacaksanız…

Odyometri testi işe giriş muayenesinde mutlaka yapılmalıdır.

💬 💬 💬

İşe giriş muayenesi, sadece bir evrak doldurmak değil, sağlığınızı garanti altına almak için yapılır.
Bu muayenenin bir parçası olan odyometri testi, sessizce ilerleyen işitme kayıplarını fark etmemizi sağlar.
Kendinizi duymaya mecbur hissetmeden, gerçekten duyduğunuzdan emin olmak için bu testi ihmal etmeyin.

🛠 Çünkü işitme kaybı fark edilmezse, iş kazası çok daha kolay olur.
🧏‍♂️ Sağlığınızı önemseyin, işe güvenle başlayın.

Odyometri testi = Güvenli iş + Sağlıklı duyu + Sorunsuz iletişim.

Dr. Mustafa KEBAT

İşe Giriş Muayeneleri – Tetkik ve Tahlilleri için firmamız Tetkik OSGB yi arayabilirsiniz.

📞 İsterseniz randevu alabilirsiniz:
📍 Telefon: +90 232 265 20 65 Laboratuvar Telefonumuz: +90 541 125 15 82

📍 Ya da randevusuz da gelebilirsiniz:
🕗 Hafta içi her gün: 08.30 – 17.30 saatleri arasında başvurabilirsiniz.

Cennetoglu Mh., Foliage Cd., Modeko Selgeçen Is Merkezi, No: 230 Kat:4 Daire:424-425, Cennetoğlu, 35110 Karabağlar/İzmir, Türkiye

Ana Sayfa

Hizmetlerimiz Laboratuvar ve muayene ile de sınırlı değil.

İlk yardımcı olmak isteyenler eğitimlerimize katılabilirler.

Hijyen Mesleki Eğitim Belgesi almak isteyenlere de çözümümüz mevcut.

Mesleki Eğitim Belgesi için yine sizlere destek veriyoruz.

İş Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili tüm konularda her daim sizlerin hizmetindeyiz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, Haberler&Duyurular, Sağlık Bülteni24 Haziran 2025

23 Haziran 2025

Pentan Tankı Sağlık Riskleri Analizi

Pentan Tankı – İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda 45 (Kırk Beş) yazıdan oluşan serinin kırk birinci Pentan Tankı Sağlık Riskleri Analizini inceleyebilirsiniz.

Görünmeyeni Görmek – Pentan Buharlarının Sessiz Tehdidi

Sanayileşmenin itici gücü olan kimyasal depolama sistemleri, üretim verimliliğini artırırken bir o kadar da görünmeyen sağlık risklerini beraberinde getirir. Bu yazının odak noktasında yer alan pentan tankları, özellikle plastik, ambalaj ve petrokimya endüstrilerinde yoğun olarak kullanılan bir hammaddeyi barındırır. Ancak bu faydalı bileşik, uçuculuğu ve toksik özellikleri nedeniyle uygun önlemler alınmadığında insan sağlığı açısından ciddi tehditler oluşturabilir. Özellikle işyerlerinde çalışanların inhalasyon, deri teması veya kronik maruziyet yoluyla maruz kalabileceği nörotoksik etkiler, solunum yolu irritasyonları, deri hastalıkları ve uzun vadeli sistemik bozulmalar, “görünmeyen” ancak hayati önemdeki risklerin başında gelir.

Pentan Tankı Sağlık Riskleri Analizi, yalnızca iş kazalarının “aniden” ortaya çıkan sonuçlarına değil, zamanla biriken mikro tehlikelerin de bir “iş sağlığı felaketi” yaratabileceği bilinciyle hazırlanmıştır. Maruziyet limitlerinin altında bile olsa, sürekli solunan pentan buharları; çalışanların zihinsel performansını, reflekslerini ve hatta psikolojik dengesini etkileyebilir. Dahası, sağlık riskleri çoğu zaman yangın ya da patlama kadar dramatik görünmediği için göz ardı edilir — ta ki kronik hasar geri döndürülemez bir hâl alana dek.

Pentan Tankı Sağlık Riskleri Analizi pentan gazının fiziksel özellikleri, insan vücudu üzerindeki biyolojik etkileri, maruziyet senaryoları, mesleki maruziyet limitleri (TLV, TWA, STEL) ve alınabilecek sağlık odaklı önlemler detaylı biçimde analiz etmeye çalıştım. Özellikle işyeri hekimleri ve iş güvenliği uzmanları için hazırladığım bu metin, teknik bilgi ile uygulamaya yönelik önlemleri buluşturmayı hedeflemektedir.

Unutulmamalıdır ki; her tank, sadece bir hacim değil, aynı zamanda potansiyel bir sağlık tehdididir. Ve bu tehdidi kontrol altına almak, doğru bilgiyle başlar.

Pentan Tankı Sağlık Riskleri Analizi

Tehlike Başlığı	Olası Nedenler	Etkilenen Alanlar / Sistemler	Olası Sonuçlar	Mevcut / Önerilen Kontroller	Olasılık	Şiddet	Risk Skoru
Pentan buharına uzun süre maruz kalmak	Havalandırma eksikliği	Solunum sistemi	Baş ağrısı, baş dönmesi	Zorunlu PPE (maske) kullanımı ve havalandırma	3	4	12
Cilt teması ile kimyasal yanıklar	Sıvı sıçraması	Deri	Kimyasal yanıklar, dermatit	Kimyasal koruyucu kıyafet kullanımı	3	4	12
Göz temasında hasar	Sıvı sıçraması	Gözler	Görme kaybı, tahriş	Kimyasal gözlük kullanımı	3	5	15
Yüksek konsantrasyon buhar solunması	Kapalı alanda çalışmak	Solunum sistemi	Solunum sıkıntısı, bilinç kaybı	Solunum cihazı kullanımı	3	5	15
Uzun süreli düşük seviyede maruziyet	Maruziyetin fark edilmemesi	Tüm vücut	Kronik hastalık riski	Düzenli sağlık taramaları	2	4	8
İnhalasyon sonrası ani reaksiyon	Yetersiz uyarı sistemleri	Solunum sistemi	Öksürük, mide bulantısı	Alan gaz dedektörleri kurulumu	3	4	12
Deri yoluyla emilim	Koruyucu ekipman eksikliği	Kan dolaşımı	Sistemik toksisite	Deri bariyer kremleri ve kıyafetler	2	4	8
Uzun süreli temas sonucu alerjik reaksiyonlar	Önlem eksikliği	Deri	Alerjik kontakt dermatit	Kimyasal risk eğitimi	2	3	6
Kimyasal kontaminasyona bağlı zehirlenme	Sızıntı veya dökülme	Vücut	Akut zehirlenme	Kimyasal sızıntı müdahale kitleri	3	5	15
Solunum cihazı arızası	Bakım eksikliği	Solunum sistemi	Solunum yetmezliği	Cihazların düzenli bakımı	2	5	10
Kapalı alan zehirlenmesi	Yetersiz havalandırma	Tank içi çalışma	Hipoksi, bilinç kaybı	Kapalı alan prosedürleri	3	5	15
Yanlış PPE kullanımı	Eğitim eksikliği	Tüm vücut	Kimyasal yanık, solunum sıkıntısı	Eğitim ve kontrol programı	2	4	8
Acil durumda geç müdahale	Müdahale planı eksikliği	Tüm vücut	Ciddi sağlık sorunları	Acil müdahale ekipmanlarının erişilebilir olması	2	5	10
Kimyasal maddelerin karışımı sonucu reaksiyon	Bilgi eksikliği	Solunum, cilt	Aşırı toksik gaz oluşumu	Kimyasal depolama protokolleri	2	5	10
Sağlık gözetimi eksikliği	Yönetim ihmal	Çalışanlar	Hastalıkların tespiti gecikmesi	Periyodik sağlık kontrolleri	2	4	8
Kimyasal sıvının yutulması	Kaza sonucu	Sindirim sistemi	Zehirlenme	Yutmayı önleyici ekipman ve prosedürler	2	5	10
Yetersiz ilk yardım bilgisi	Eğitim eksikliği	İlk yardım ekipleri	Müdahale eksikliği	Kimyasal ilk yardım eğitimleri	2	4	8
Kimyasal dökülme sonrası temas	Temizlik hatası	Deri, solunum	İkincil maruziyet	Temizlik protokollerinin belirlenmesi	2	4	8
PPE kullanımında süreklilik sağlanamaması	Çalışan direnci	Tüm vücut	Korunmasız maruziyet	Sürekli denetim ve bilinçlendirme	2	3	6
Kimyasal buharına sıcak havada aşırı maruziyet	Sıcaklık etkisiyle volatilite artışı	Solunum sistemi	Yoğun zehirlenme riski	Çalışma saatlerinin düzenlenmesi	2	4	8
Tank içi gaz konsantrasyon değişimleri	İzleme eksikliği	Solunum sistemi	Ani zehirlenmeler	Anlık gaz ölçüm cihazları	3	5	15
Yetersiz işaretleme ve uyarı tabelaları	İhmal	Tüm tesis	Bilinçsiz temas	Kimyasal uyarı işaretleri	2	3	6
Yanlış tahliye prosedürü uygulamaları	Eğitim eksikliği	Tüm çalışanlar	Artan maruziyet süresi	Doğru tahliye eğitimleri	2	4	8
Eksik MSDS bilgisi	Bilgi eksikliği	Tüm personel	Yanlış müdahale	MSDS eğitimi ve erişimi sağlanması	2	4	8
Tank alanında uzun süreli kalış	Operasyon süreleri uzunluğu	Solunum sistemi	Kronik maruziyet	Vardiya süresi limitleri	2	4	8
Yangın sırasında toksik gaz inhalasyonu	Yanma ürünleri	Solunum sistemi	Zehirlenme, ölümler	Yangın eğitimi ve PPE kullanımı	3	5	15
Düşük oksijen ortamında çalışma	Kapalı alan yönetimi eksikliği	Solunum sistemi	Boğulma riski	O2 seviye dedektörleri kurulumu	3	5	15
Müdahale ekipmanlarının yetersiz olması	Ekipman eksikliği	İlk yardım ve kurtarma ekipleri	Gecikmiş müdahale	Ekipman tamamlama ve güncelleme	2	4	8
Kontamine olmuş yüzeylere temas	Temizlik eksikliği	Cilt	Kimyasal yanık, enfeksiyon	Yüzey dezenfeksiyonu protokolleri	2	4	8
Gaz sızıntısının fark edilmemesi	Sensör yetersizliği	Solunum sistemi	Fark edilmeden zehirlenme	Çok bölgeli gaz dedektörleri	2	5	10
Yüksek kimyasal konsantrasyonda çalışma	Maruziyet süresinin uzunluğu	Solunum, cilt	Yüksek doz etkisi	Maruziyet süresinin sınırlandırılması	2	5	10
Kaza sonucu yaralanmada kimyasal temas	İkincil risk	Yaralanan bölge	Enfeksiyon, zehirlenme	Kaza sonrası temiz müdahale prosedürü	2	4	8
Solunum yollarında kimyasal birikim	Uzun vadeli düşük maruziyet	Akciğerler	Fibrozis, KOAH	Yıllık akciğer fonksiyon testleri	2	4	8
Yanlış PPE seçimi	Bilgi eksikliği	Tüm vücut	Yetersiz koruma	Uygun PPE seçimi eğitimi	2	4	8
Kimyasal madde ile kontamine olmuş kıyafetler	Yetersiz hijyen prosedürleri	Deri	İkincil maruziyet	Kıyafet değiştirme politikaları	2	4	8
Gaz dedektörünün yanlış kalibrasyonu	Bakım hatası	Algılama sistemleri	Maruziyet riski	Dedektör kalibrasyon prosedürü	2	4	8
Yoğun kimyasal maruziyeti sonrası psikolojik etkiler	Zehirlenme deneyimi	Mental sağlık	Anksiyete, PTSD	Psikolojik destek hizmetleri	2	3	6
Acil durumlarda panik sonucu hatalı müdahale	Stres yönetimi eksikliği	Tüm çalışanlar	Riskin artması	Acil durum tatbikatları	2	4	8

Saha deneyimlerim, dünya genelinde yaşanmış kaza raporları incelemelerim ve uluslararası standartlar (API 620, API 650, OSHA, NFPA, ATEX direktifleri vb.) referans alarak hazırlanmıştır.

Başlık	Açıklama
Tehlike Başlığı	Gerçek saha tehlikesi başlığı
Olası Nedenler	Tehlikeyi tetikleyebilecek sebepler
Etkilenen Alanlar / Sistemler	Riskten etkilenecek bölümler
Olası Sonuçlar	Gerçekleşirse olacak etkiler
Mevcut / Önerilen Kontroller	Alınması gereken önlemler
Olasılık	1-5 arası
Şiddet	1-5 arası
Risk Skoru (L x S)	Olasılık × Şiddet
Kategori	İlgili saha kategorisi (Dolum, Depolama, Bakım, Acil Durum vs.)

Hazard Identification (Tehlike Tanımlama) + 5×5 Risk Değerlendirme Matrisi (Olasılık × Şiddet)

Risk Skorları Renk kodları
- 1–5: Düşük Risk
- 6–10: Orta Risk
- 11–15: Yüksek Risk
- 16–25: Çok Yüksek Risk

Pentan Tankı, İş Sağlığı ve Güvenliği Riskleri konulu serinin ana hatlarını tek bir yerde görebilmeniz için aşağıdaki tabloyu inceleyebilirsiniz.

Pentan Tankı 13 Kategori Genel Özet Tablosu

Kategori	Toplam Madde Sayısı	Kritik Riskli Madde Sayısı (Risk Skoru ≥ 15)	Öne Çıkan Önlemler
Dolum ve Boşaltım İşlemleri Riskleri	40	8	Yüksek düzeyde gaz dedektörleri, aşırı dolumu önleyici sistemler
Depolama Süreci Riskleri	40	6	İyi havalandırma, sıcaklık kontrolü
Tank Bakım ve Onarım Riskleri	40	9	Kapalı alan izin prosedürleri, patlayıcı gaz ölçümü
Tankın Çevresel Etkileri Riskleri	40	5	Toprak ve su izleme, kaçak önleme sistemleri
Acil Durum Yönetimi Riskleri	40	10	Etkili acil durum planı, yangın tatbikatları
Müdahale Senaryoları Riskleri	40	11	Acil müdahale kitleri, kurtarma eğitimi
Mekanik Riskler	40	7	Mekanik bağlantı kontrolleri, koruma ekipmanları
Kimyasal Riskler	40	13	MSDS eğitimi, kimyasal sızıntı ekipmanları
Elektriksel Riskler	40	6	Patlamaya dayanıklı ekipman kullanımı, topraklama kontrolleri
İnsan Kaynaklı Riskler	40	8	Eğitim ve yetkilendirme programları
Yangın Riski	40	15	Yangın söndürme sistemleri, kıvılcım önleyici tedbirler
Patlama Riski	40	17	EX-proof ekipmanlar, inert gaz sistemleri
Sağlık Riskleri	40	9	PPE kullanımı, düzenli sağlık taramaları

Pentan Tankı Risk Analizinin 450 Maddesinin Grafik Dağılımı

Görünmeyeni Yönetmek, Görüneni Korumaktır

Pentan gibi uçucu ve hızla buharlaşabilen solventlerle çalışmak, sadece bir yangın veya patlama riski değil; aynı zamanda görünmeyen, sinsi ve zamanla biriken sağlık tehlikeleri zinciridir. Bu analiz boyunca ortaya koyduğumuz; maruziyet limitleri, emilim yolları, akut ve kronik etkiler ile işyeri ortam koşullarının değerlendirmesi, bize bir gerçeği tekrar hatırlatıyor: Sağlık riski; sessizdir, birikir ve fark edildiğinde çoğu zaman geç kalınmıştır.

Pentan maruziyeti, merkezi sinir sistemi depresyonundan, solunum fonksiyonlarında bozulmaya; göz ve cilt tahrişinden uzun vadeli nörotoksik etkilere kadar uzanan bir etki spektrumuna sahiptir. Bu nedenle yalnızca fiziksel patlama riski değil, biyolojik ve kimyasal etkilerin bütünü dikkate alınmalı; “risk yoksa iş güvenliği vardır” anlayışı, “risk yönetiliyorsa sağlık güvendedir” bilinciyle yeniden şekillendirilmelidir.

İş güvenliği uzmanlarının, işyeri hekimlerinin ve saha yöneticilerinin birlikte oluşturacağı bütünleşik bir sağlık izleme ve maruziyet önleme stratejisi, çalışanları yalnızca bugünün risklerinden değil; yıllar sonra ortaya çıkabilecek mesleki hastalıkların karanlığından da koruyacaktır. Unutulmamalıdır ki, bir çalışan sadece işini değil, bedenini, sinir sistemini, geleceğini ve ailesini de işyerine taşır.

Bu bağlamda, pentan tankı gibi yüksek riskli ortamlarda yürütülen her bir sağlık risk analizi, aslında görünmeyeni görünür kılma çabasıdır. Riskler azaltılabilir, tehlikeler bertaraf edilebilir ve en önemlisi; önlenebilir kayıplar için geçerli tek seçenek, önden gelen bilgi ve proaktif korumadır.

İş sağlığı, sadece mevzuatın değil, vicdanın da denetim alanındadır. Pentan buharını görmezden gelmek, hem bugünü hem yarını tehlikeye atmaktır.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bilimsel Yazı Sevenler Devam Edebilirler

⭐️⭐️ n-pentan toksikolojisi (CAS no. 109-66-0) https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9840750/

⭐️⭐️ Sıçanlarda inhalasyon yoluyla pentanın sınırlı bir gelişimsel toksisite çalışması https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10456686/

⭐️⭐️ n-pentan gerçekten insanlarda ve hayvanlarda lipid peroksidasyonunun bir endeksi midir? Metodolojik bir yeniden değerlendirme https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8512062/

⭐️⭐️ 5-(Benziloksi)pentan-1-ol https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/5-Benzyloxy-1-pentanol

⭐️⭐️ Pentane dış depolama tankının yangın etkisine ilişkin bir çalışma https://koreascience.kr/article/JAKO202430540257020.page

⭐️⭐️ Depolama tankı kazalarına ilişkin bir çalışma https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0950423005000641?via%3Dihub

⭐️⭐️ IOC terminalindeki büyük yakıt depolama tankının yangın tehlikesi ve risk analizi https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/09544089231207419

⭐️⭐️ Propan depolama tanklarının dinamik risk değerlendirmesi için tahmini bir kaza modelinin geliştirilmesi https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0957582021000896

⭐️⭐️ Pentan https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Pentane

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, İş Güvenliği, Sağlık Bülteni23 Haziran 2025

23 Haziran 2025

Kule Vinç Operatörü İşe Alım Ön Değerlendirme İş Yeri Hekim Formu

Sayın Meslektaşlarım,

Kule vinç operatörlüğü, sizlerin de çok iyi bildiği gibi, ileri düzey psikomotor koordinasyon, vizüel-spasiyel algı, vestibüler denge bütünlüğü ve bilişsel süreklilik gerektiren yüksek riskli bir mesleki faaliyettir. Bu nedenle, işe giriş muayenesinde gerçekleştirilecek tıbbi ön değerlendirme, yalnızca bireysel sağlık yeterliliğinin tespiti açısından değil, aynı zamanda iş güvenliği kültürünün korunması bakımından da kritik önem taşımaktadır.

Elinizdeki “Kule Vinç Operatörü İşe Alım Ön Değerlendirme İşyeri Hekim Formu”, operatör adayının nöromüsküler fonksiyonları, kognitif yeterlilikleri, psikiyatrik stabilitesi, periferik ve santral sinir sistemi fonksiyonel bütünlüğü ile birlikte kardiovasküler, endokrin ve vestibüler sistem yeterliliğini çok boyutlu olarak analiz etmemizi desteklemeyi amaçlayan başlangıç düzeyinde bir çalışma olup, sizlerin değerli katkıları ile olması gerektiği doğruluk ve yeterliliğe ulaşacağına eminim.

Değerlendirme sürecinde;

Görme alanı, derinlik algısı, vizyospasiyel farkındalık,
Propriyoseptif denge, denge bozuklukları öyküsü,
Kas-iskelet sistemi morfolojisi ve fonksiyonel kapasite,
Psikiyatrik anamnez, anksiyete, dikkat eksikliği, uyku bozuklukları,
Nörolojik hastalık öyküsü (epilepsi, senkop, baş dönmesi, vertigo)
başta olmak üzere mesleki performansı doğrudan etkileyebilecek klinik bulguların sizlerin bilgi, tecrübe ve görüşlerine göre eklemeler ile sistematik olarak sorgulanması gerektiği hepimizin malumudur.

İşyeri hekimi olarak bizlerin, yalnızca sistemik muayene değil, aynı zamanda mesleki uygunluk değerlendirmesi kapsamında nöropsikiyatrik farkındalık ve fonksiyonel risk analizine dayalı olarak karar vermesi beklenmektedir. Gerekli durumlarda ileri tetkiklere yönlendirme veya ilgili uzmanlık alanlarıyla konsültasyon önerilmesi, bizlerin takdiri ve klinik sorumluluğumuzun doğal bir uzantısıdır.

Bu form, klinik karar destek aracı olarak, işyeri hekimi olarak bizlerin önleyici ve koruyucu hekimlik görevini bilimsel ve etik temelde icra edebilmesini sağlamak amacıyla tohum olarak ekilmiş sizlerin katkıları ile serpilip gelişmesi hedeflenmiştir.

Biz işyeri hekimleri olarak hepimizin ortak ideali; mesleki yeterliliği olan bireylerin iş ortamında güvenli bir şekilde görev almasını sağlarken, yüksek risk grubundaki adayları zamanında tespit ederek olası iş kazalarının önüne geçme olduğu bilinci ile sizlerin görüş ve kullanımına sunuyorum.

Şimdiden vereceğiniz değerli katkılarınız ve bilimsel yaklaşımlarınız için teşekkür eder, başarılı ve güvenli değerlendirmeler dilerim.

Saygılarımla,

Dr. Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

A. Aday Bilgileri

Bilgi Alanı	İçerik
Adı Soyadı
T.C. Kimlik Numarası
Doğum Tarihi
İletişim Numarası
Adres
Başvurduğu Pozisyon	Kule Vinç Operatörü
Ehliyet Sınıfı
Operatörlük Belgesi (G)	[ ] Var [ ] Yok Belge No: _________
Son Çalıştığı İş Yeri
Tecrübe Süresi	…………yıl

B. Eğitim ve Belge Kontrolü

Sadece işin fiziksel ve zihinsel değil, belgelendirilmiş yeterlilikleri de olması gerekir.
Bu belgeler arasında:

G sınıfı operatörlük belgesi (zorunludur),
Psikoteknik rapor,
İşyeri hekimi onaylı sağlık raporu,
Yüksekte çalışma eğitimi sertifikası yer alır.
Amaç: Kanunen geçerli, eksiksiz bir istihdam sağlamaktır.

Belge Türü	Mevcut	Geçerlilik Tarihi
G Sınıfı Operatörlük Belgesi (Mesleki Yeterllik Belgesidir)	[ ] Yok / [ ] Var
Psikoteknik Değerlendirme Raporu	[ ] Uygun / [ ] Uygun Değil
İşyeri Hekimi Raporu	[ ] Uygun / [ ] Uygun Değil
İlk Yardım Sertifikası	[ ] Yok / [ ] Var
İSG Eğitimi (Genel 16 Saat)	[ ] Yok / [ ] Var
İSG Eğitimi (Pozisyona Özgü)	[ ] Yok / [ ] Var
Yüksekte Çalışma Eğitimi Sertifikası	[ ] Yok / [ ] Var

C. Tıbbi ve Fiziksel Uygunluk Testleri

Yerden onlarca metre yukarıda çalışırken hem görsel hem işitsel olarak net algılara sahip olunması çok önemlidir.
Bu testlerle:

Görme keskinliği,
Renk ayrımı yeteneği (örneğin operatör panellerinde kırmızı-yeşil ayrımı),
İşitme düzeyi (talimatları doğru duymak ve tepki vermek) ölçülür.
Amaç: Olası algı hatalarının önüne geçmektir.

1. Göz Muayenesi

Test Adı	Sonuç	Açıklama
Görme Keskinliği	[ ] Uygun / [ ] Uygun Değil
Renk Körlüğü (Ishihara)	[ ] Uygun / [ ] Uygun Değil
Derinlik Algısı	[ ] Uygun / [ ] Uygun Değil

2. İşitme Muayenesi (Odyometri)

Test	Sonuç
İşitme Seviyesi Odiyometri Testi (dB)	[ ] Uygun / [ ] Uygun Değil

3. Kas-İskelet Sistemi ve Genel Fiziksel Muayene

Kule vinçte uzun süre oturmak, bazen ani hareketler yapmak, yükseklikle başa çıkmak gerekir.
Bu muayeneler ile:

Kas-iskelet sistemi,
Kalp-dolaşım sağlığı,
Denge kabiliyeti,
Yüksekten korku (akrofobi) gibi durumlar değerlendirilir.
Amaç: İşin fiziki şartlarına uygunluğu objektif şekilde belirlemektir.

Alan	Sonuç
Bel, boyun, diz fonksiyonu	[ ] Uygun / [ ] Uygun Değil
Vestibüler sistem (denge)	[ ] Uygun / [ ] Uygun Değil
Yükseklik toleransı	[ ] Uygun / [ ] Uygun Değil
Kardiyovasküler muayene	[ ] Uygun / [ ] Uygun Değil
Nörolojik muayene	[ ] Uygun / [ ] Uygun Değil

D. Psikoteknik ve Bilişsel Yetenek Testleri

Kule vinç operatörlüğü, anlık kararlar vermeyi ve dikkat dağınıklığına karşı yüksek direnç göstermeyi gerektirir.
Bu nedenle yapılan testler:

Dikkat süresini,
Tepki hızını,
El-göz koordinasyonunu,
Stres altındaki davranışları değerlendirir.
Amaç: Kule vinç operatörü ve çevresi için güvenli bir çalışma ortamı oluşturmaktır.

Test Adı	Sonuç
Dikkat ve Konsantrasyon Testi	[ ] Başarılı / [ ] Yetersiz
El-Göz Koordinasyonu Testi	[ ] Başarılı / [ ] Yetersiz
Reaksiyon Süresi ve Karar Verme Testi	[ ] Başarılı / [ ] Yetersiz
Hız – Mesafe Algısı Testi	[ ] Başarılı / [ ] Yetersiz
Zihinsel Süreklilik ve Stres Toleransı Testi	[ ] Başarılı / [ ] Yetersiz
Risk Algısı Simülasyonu	[ ] Başarılı / [ ] Yetersiz

E. Psikolojik Değerlendirme ve Görüşme

Bir kule vinç operatörü, bir yapının kalbinde çalışır. Sabırlı, dikkatli ve stres altında soğukkanlı kalması gerekir.

Öfke kontrolü,
Anksiyete düzeyi,
Kapanma/klaustrofobi, yükseklik korkusu,
Güvenli davranış alışkanlıkları değerlendirilir.
Amaç: Hem kule vinç operatörünün ruh sağlığını korumak hem de iş güvenliğini sağlamaktır.

Değerlendirme Alanı	Uygunluk Durumu
Kapalı alanda uzun süre çalışabilme	[ ] Uygun / [ ] Uygun Değil
Yükseklik korkusu (akrofobi)	[ ] Yok / [ ] Var
Öfke kontrolü ve karar süreçleri	[ ] Uygun / [ ] Uygun Değil
MMPI / Diğer kişilik testi sonucu (Çok Yönlü Kişilik Envanteri – Minnesota Multiphasic Personality Inventory – MMPI) (İşyeri hekimi gerek gördüğü taktirde yapılır)	[ ] Uygun / [ ] Uygun Değil
Psikiyatrist/Psikolog görüşü (İşyeri hekimi gerek gördüğü taktirde yapılır)	…………………………………………..

F. Ek Testler / Notlar

VR simülasyon sonuçları: …………………………………………………
İSG Uzmanı görüşü: ………………………………………………………
İşyeri Hekimi genel kanaati: ……………………………………………

G. Genel Değerlendirme

Karar	Açıklama – Yorum
[ ] Tüm kriterleri sağlıyor, işe uygun
[ ] Bazı kriterlerde eksik, işe başlamadan önce eğitim gerek
[ ] Uygun değil – işe alınmaması önerilir

Onaylar

Ünvan Adı Soyadı	Adı Soyadı	İmza / Tarih
İşyeri Hekimi
Psikiyatrist/Psikolog görüşü (İşyeri hekimi gerek gördüğü taktirde)

Bu testlerin; hem iş güvenliği, hem de operatörü verimliliği açısından önemli olduğu gibi olası iş kazalarının önlenmesi içinde yararlı olacağı kanaatindeyim.

İşe alımlarda; muayene haricinde yapılacak ve yapılmasını istenenecek tetkik-tahlil ve testlere karar verme hak, yetki ve sorumluluğu biz işyeri hekimlerinindir. Bu husus biz hekimlerin dayanak aldığı tecrübelerine, bilimsel görüşüne ve muayene edilecek kişinin fiziki-ruhsal durumuna değişiklik gösterebilir.

Özellikle psikoteknik ve denge testlerinin, Ek-2 muayene evraklarının – raporlarının ötesine geçerek, rutin iş şartlarına daha uygun olduğunu düşünüyorum. Lakin işyeri hekimliği yapan meslektaşlarım bilir çalışma sahalarımızda bu gibi konularda hastanın-çalışanın kooperasyonu (başka yerde böyle zorluk çıkartmıyorlar düşünce ve itirazları testlere katılım göstermemeleri ciddi bir engel teşkil ediyor) pek mümkün olmasa da…

Unutmayalım ki:

“Doğru kişi, doğru işte, doğru koşullarda çalışmalıdır.”

Dr. Mustafa KEBAT

Hizmetlerimiz Laboratuvar ve muayene ile de sınırlı değil.

İlk yardımcı olmak isteyenler eğitimlerimize katılabilirler.

Hijyen Mesleki Eğitim Belgesi almak isteyenlere de çözümümüz mevcut.

Mesleki Eğitim Belgesi için yine sizlere destek veriyoruz.

İş Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili tüm konularda her daim sizlerin hizmetindeyiz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Doğal Yaşayın

Doğal Beslenin

Aklınıza Mukayet Olun

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Sayın okuyucu,

Aşağıdaki linkten yazımızda yer alan konu hakkında sorularınızı ve görüşlerinizi, merak ettiğiniz ve yazılarımıza konu olmasını istediğiniz hususları iletebilirsiniz.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Dr Mustafa KEBAT

Tetkik OSGB İş Sağlığı ve Eğitim Koordinatörü

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Daha Fazla

Genel, İş Güvenliği, Makaleler, Sağlık Bülteni23 Haziran 2025